Onhoudbare normaliteit
Een persoonlijk artikel over normaliteit door Egbert Tellegen.
Enige tijd geleden hebben Sybrand van Haersma Buma en Mark Rutte kort na elkaar de normale Nederlander op een voetstuk geplaatst. Ze deden daarmee niets abnormaals.
‘Doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg’ is misschien wel het meest Nederlandse gezegde uit de Nederlandse taal. En het ‘Doe normaal man’ klinkt eveneens erg Nederlands. Naast die aangeprezen normaliteit is er echter altijd ook plaats voor min of meer aanvaarde abnormaliteit. Mensen kunnen zich individueel of in groepsverband afzetten tegen de gangbare normaliteit door zich extravagant of als ‘bohémien’ te gedragen of door een alternatieve commune te vormen.
Individueel noch in collectief verband heb ik me in mijn leven extravagant of, met uitzondering van enkele milieuvriendelijke gedragingen, alternatief gedragen. Integendeel, iemand uit mijn naaste omgeving noemde mij laatst ‘onwaarschijnlijk normaal’. En toch is verzet tegen normaliteit, zo stel ik nu vast, de rode draad die mijn individuele leven met mijn wetenschappelijke geschriften verbindt. Hoe kan een normaal iemand het met die normaliteit zo te kwaad krijgen en hoe kan een maatschappij zoveel schade lijden door hardnekkig vast te houden aan haar geloof in wat normaal is? Daarover gaat de onderstaande schets over mijn leven tot nu toe en mijn kritiek op de bestaande samenleving.
…
Het Platform DSE heeft een nieuw cursusaanbod opgezet voor lokale groepen die actief zijn rond onderwerpen als voedsel, energie, milieu of zorg. Wat is het verband tussen al die onderwerpen, en tussen datgene wat zich afspeelt op lokaal of nationaal niveau en wat er mondiaal gebeurt.
Zijn wij bezig de evolutie terug te draaien? Onze mentaliteit meer nurture dan nature? Zitten wij in een gevangenis? En moeten we ons dan daar uit bevrijden? Moeten we dan toch naar economische flexibiliteit? Is er nog iets waar wij mensen een beetje trots op kunnen zijn? Hier en daar hoor je dat men het of een Groot Verhaal mist. Er wordt dan gesproken over visieloze politici en bestuurders. Hier een poging tot een Groot Verhaal. Groot? Eerder basaal. En noodzakelijk.
Belastingontwijking is hot. De enquêtecommissie fiscale constructies doet haar best de bulk van de ijsberg, waarvan het puntje tevoorschijn kwam in de uitgelekte administratie van de Mossack Fonnseca in Panama, boven water te krijgen. De Curaçaose trustadviseur Gregory Elias werd daarin volgens het Financial Dagblad 312 keer genoemd. Op de vraag van wat hij vond van belastingontwijking zegt hij: het gaat niet om belastingontwijking, maar om belastingbesparing: “ik bekijk wat de regels zijn en die regels maak ik niet… ik kijk alleen hoe ik er handig gebruik van kan maken”. Rolling Stones en U2/Bono adviseur en zaakwaarnemer en directeur van Promogroup, Jan Favié beweerde voor de commissie dat je twee dingen niet kunt ontwijken: de dood en de belastingen. Intussen weten we ook dat wereldwijd naar schatting 5.500 miljard dollar is geparkeerd bij 2,2 miljoen brievenbusfirma’s, voor het overgrote deel om aan aan het zicht van de fiscus te onttrekken. Het wegsluizen van winsten, beeldrechten, royalty’s en sponsoropbrengsten – is een Nederlandse specialiteit. Zo ook van bekende voetballers met de nieuwe onthullingen van een draaicirkel voor voetbalspelers in het Nederlandse Naarden. Met de geliefde talkshowgast Peter Paul de Vries (NRC, 12 mei 2017) als belangrijke belanghebbende belegger en opkoper van bedrijven: ”zolang de regels zulk gesjoemel in Nederland en wereldwijd mogelijk maken, zal belastingontwijking en -ontduiking een zeer lucratieve bezigheid blijven. Zoals de ‘koning van de belastingontwijking’ Toine Manders het zegt tegen de Volkskrant (16 juni 2017): “belasting is een soort gelegaliseerde roof en daarom is belastingontwijking een moreel recht”. Kortom, er zal echt wat aan de regels moeten veranderen.
Op Verantwoordingsdag, 17 mei, verscheen de laatste 
Van alle uitdagingen waar we de komende decennia voor staan, staat het indammen van de ecologische crisis met stip bovenaan. Andere uitdagingen zijn eerlijker delen, het recht op werk, het indammen van de vluchtelingenstroom, betaalbaar wonen en goede zorg. De gevestigde politiek staat vrijwel met lege handen, want de drijvende krachten achter hun economisch beleid zijn voor een belangrijk deel de oorzaak van deze problemen. De kracht van samenwerkend Links is het bij de wortel aanpakken van deze uitdagingen met een op waarden gebaseerd, integraal beleid. Dit zal ook het rechtspopulisme de wind uit de zeilen nemen. Europese samenwerking is daarbij onontbeerlijk.
Enkele weken geleden stuurde Platform DSE een 
Er is veel wat linkse partijen met elkaar verbindt. Een gezamenlijke visie en programma dat de zorgen van veel Europeanen serieus neemt en de uitdagingen op het gebied van werk, milieu en vluchtelingen bij de wortel en in samenhang aanpakt, kan bij veel mensen het vertrouwen in de politiek herstellen. Dit biedt een noodzakelijk tegenwicht aan de opmars van neoliberaal en populistisch rechts. Duurzaamheid is daarbij de sleutel om de uitdagingen waar we voor staan het hoofd te kunnen bieden.
Het afgelopen jaar heeft de Tweede Kamer zich intensief bezig gehouden met het begrip ‘brede welvaart’. Is het Bruto Binnenlands Product een goede maatstaf voor welvaart, en zo niet, hoe meet je welvaart dan wel? Dit artikel biedt een overzicht over wat er bereikt is en wat er nog te wensen blijft.
De belangrijkste opdracht van links is in de nationale en Europese politiek weer een factor van betekenis worden en zo een tegenwicht aan neoliberaal en populistisch rechts te bieden. Dat kan door vergaande samenwerking, en op den duur samengaan, op een wervend programma waarvan bestaanszekerheid het kernpunt is. En door economische bestaanszekerheid te verbinden met werkbare oplossingen als het gaat om de vluchtelingen, de Europese Unie, gezondheid, veiligheid, overbevolking en milieu.