indicatoren

Monitor Brede Welvaart 2023: nog steeds zonder beleid

classroom-1699745_640De zesde Monitor Brede Welvaart (MBW), die afgelopen week verscheen, inclusief de rapportage over de Sustainable Development Goals (SDG’s), schetst een beeld dat redelijk overeenkomt met het beeld van de voorgaande versies: in het ‘hier en nu’ gaat het vanuit ‘de economie’ gezien vrij goed, maar dat legt een grote druk op mensen hier en elders, en op de natuur. De ongelijkheid tussen laag en hoog opgeleiden en tussen mensen die buiten Nederland geboren zijn en mensen die in Nederland geboren zijn met ouders waarvoor dat ook geldt, blijft schokkend.

Monitor Brede Welvaart 2023: nog steeds zonder beleid Meer lezen »

Worden vier rapporten een stap vooruit?

Drie planbureaus en de Monitor Brede Welvaart

Het Platform DSE heeft zich gedurende de laatste decennia vele malen bemoeid met de manier waarop welvaart en welzijn worden gemeten. Die discussie is in steeds meer gremia gevoerd en heeft ook in de politiek weerklank gevonden. Dat heeft er toe geleid dat regering en Kamer besloten over te gaan op een andere manier van meten. Dit heeft inmiddels beslag gekregen in de jaarlijkse Monitor Brede Welvaart van het CBS. Die Monitor kan gezien worden als een dashboard van belangrijke gegevens over welvaart. Jaarlijks wordt zo door het CBS gerapporteerd over de ontwikkeling van de verschillende welvaartsgebieden. Daarbij wordt niet alleen gekeken naar de ontwikkeling van de welvaart in Nederland (‘hier en nu’), maar ook naar de samenhang met de gevolgen daarvan voor andere, en met name ontwikkelingslanden (‘elders’), en voor toekomstige generaties (‘later’). Een niet onbelangrijke stap vooruit, althans op gebieden van welvaartsmeting.

Worden vier rapporten een stap vooruit? Meer lezen »

Monitor Brede Welvaart: ook een rol in het beleid?

Op 6 juni was in de Tweede Kamer het Verantwoordingsdebat, waar ook over de Monitor Brede Welvaart (MBW) gesproken werd. Aan die monitor heeft Platform DSE de afgelopen jaren veel aandacht besteed. Wij willen af van het streven naar een groter Bruto Binnenlands Product. Beleid moet worden gevoerd op basis van indicatoren die aangeven hoe we er werkelijk voor staan, en waar de problemen liggen. Die indicatoren zijn er met de introductie van de MBW gekomen, al valt er nog aan te verbeteren zoals blijkt uit ons commentaar op de monitor. Maar een relatie met beleid is er tot nu toe nauwelijks. Daar lijkt iets in te veranderen. …

Monitor Brede Welvaart: ook een rol in het beleid? Meer lezen »

Raad van State is het eens met Platform DSE

Dit jaar verscheen voor het eerst de Monitor Brede Welvaart (MBW). Daarin wordt beschreven wat de kwaliteit van leven in Nederland is (‘hier en nu’), of die kwaliteit houdbaar is (‘later’), en of die niet ten koste gaat van mensen in andere landen, met name ontwikkelingslanden (‘elders’). Platform DSE was blij met de Monitor, maar miste de verbinding met Prinsjesdag. Als in mei de stand van zaken via de MBW in kaart wordt gebracht, ligt het voor de hand daarop ook het beleid te baseren zoals dat op Prinsjesdag wordt voorgesteld. Die verbinding ontbrak echter. Gelukkig pleit nu ook de Raad van State in zijn advies over de Miljoenennota ervoor om die verbinding tot stand te brengen. Enkele fragmenten:

Raad van State is het eens met Platform DSE Meer lezen »

Monitor Brede Welvaart: nu ook invloed op beleid?

In mei publiceerde het CBS voor het eerst de Monitor Brede Welvaart (MBW), waarin met indicatoren wordt beschreven wat de kwaliteit van leven in Nederland is (‘hier en nu’), of die niet ten koste gaat van toekomstige generaties (‘later’), en of die ook niet ten koste gaat van mensen in andere landen, met name ontwikkelingslanden (‘elders’). Aan de monitor hebben wij een uitgebreid commentaar gewijd, waarin naast opmerkingen over de indicatoren onze belangrijkste zorg was dat er geen verbinding was tussen de monitor en het te voeren beleid. De monitor heeft pas écht zin als de regering op grond van de resultaten plannen maakt om die resultaten verder te verbeteren. Het regeringsbeleid is er dan op uit om een goed leven mogelijk te maken voor mensen nu en later, en niet om het Bruto Binnenlands Product (BBP) te laten stijgen, ongeacht de kosten die dat met zich meebrengt.

Een eerste stap in de goede richting lijkt nu echter gezet te zijn.

Monitor Brede Welvaart: nu ook invloed op beleid? Meer lezen »

Monitor Brede Welvaart: het begin is er

Op Verantwoordingsdag, 16 mei, verscheen de eerste Monitor Brede Welvaart (MBW). Het verschijnen van de MBW is het resultaat van een jarenlange discussie over de gebreken van het Bruto Binnenlands Product (BBP) als indicator voor onze welvaart. Aan die discussie heeft het Platform Duurzame en Solidaire Economie (PDSE) volop meegedaan. Wij zijn dan ook blij dat de eerste MBW er nu is, en complimenteren het CBS met deze publicatie, en met het feit dat er in de media en de politiek al veel aandacht aan wordt geschonken. Dat wij complimenten uitdelen betekent natuurlijk niet dat er niets op deze monitor aan te merken valt. We werken graag mee aan verdere verbetering.

Indeling van de monitor

In het eerste deel van de MBW wordt in drie dashboards met indicatoren beschreven wat de kwaliteit van leven in Nederland is (‘hier en nu’), of die niet ten koste gaat van toekomstige generaties (‘later’), en of die ook niet ten koste gaat van mensen in andere landen, met name ontwikkelingslanden (‘elders’). Deze indeling is terecht, want onze manier van leven moet het ook toekomstige generaties en mensen elders mogelijk maken ‘een voldoende kwaliteit van leven’ te bereiken, zoals ook de Commissie Brundtland 31 jaren geleden al vond (VN-rapport “Our Common Future”, 1987). Voor elke indicator wordt aangegeven of de trend over de laatste acht jaar en de mutatie in het meest recente jaar positief, neutraal of negatief is, en welke positie Nederland voor die indicator inneemt binnen de EU.

Monitor Brede Welvaart: het begin is er Meer lezen »

Wordt Brede Welvaart serieus genomen?

Na decennia van onderzoeken, discussiëren en twijfelen, dienen politici zich nu écht uit te spreken voor de Monitor Brede Welvaart, vindt het Platform Duurzame en Solidaire Economie. Het economisch debat beperken tot enkel monetaire waarden is simpelweg niet meer van deze tijd. Andere waarden zijn op z’n minst even belangrijk.

In april presenteerde de tijdelijke commissie Brede Welvaart haar eindrapport. De commissie deed onderzoek naar wat het bruto binnenlands product (BBP) wel en niet meet, welke invloed het heeft bij het bepalen van beleid, en hoe brede welvaart beter gemeten kan worden. Direct na het uitkomen van het rapport heeft Platform DSE een reactie gepubliceerd onder het motto: goed rapport, maar verandert het beleid? De commissie heeft nu de ruim 60 vragen van Kamerleden beantwoord ter voorbereiding op het debat tussen commissie en Kamer, dat mogelijk nog voor de zomer wordt gehouden.

Wordt Brede Welvaart serieus genomen? Meer lezen »

Commissie Breed Welvaartsbegrip: goed rapport, maar verandert het beleid?

Deze woensdag heeft de Tweede Kamer-Commissie Breed Welvaartsbegrip haar rapport gepresenteerd. Het Platform Duurzame en Solidaire Economie is sinds jaar en dag nauw betrokken bij dit onderwerp. Het Platform is dan ook blij met dit rapport, maar vreest wel dat toch het Bruto Binnenlands Product (BBP) het beleid blijft bepalen.

Commissie Breed Welvaartsbegrip: goed rapport, maar verandert het beleid? Meer lezen »

Advies aan de Commissie Breed Welvaartsbegrip

Afgelopen maand brachten vier leden van Platform DSE een bezoek aan de tijdelijke Kamercommissie Breed Welvaartsbegrip. Deze commissie doet onderzoek naar wat het bruto binnenlands product (BBP) wel en niet meet, welke invloed het heeft bij het bepalen van beleid, en hoe brede welvaart beter gemeten kan worden. Dit zijn onderwerpen waar het Platform zich al jaren mee bezighoudt.

In het gesprek hebben wij onze kritiek op het BBP opnieuw naar voren gebracht, zoals die ook al te vinden is in onze brochure ‘Beter meten van welvaart en welzijn’ uit 2011. Daarnaast hebben wij een advies uitgebracht over een dashboard van indicatoren dat gebruikt kan worden om wél een goede weergave van welvaart en welzijn te bieden.

Ook hebben wij nogmaals benadrukt dat wat ons betreft die indicatoren opgenomen moeten worden in de Macro Economische Verkenning die elk jaar in september verschijnt, omdat die MEV zeer bepalend is voor het beleid van het daarop volgende jaar. Minister Kamp heeft dat tot nu toe geweigerd, en voor dit soort indicatoren verwezen naar de Monitor Duurzaam Nederland. In het gesprek hebben wij er op gewezen dat de laatste Monitor, van eind 2014, in de Kamer niet is besproken, en dat wij daarom blijven vasthouden aan het opnemen van de indicatoren in de MEV.

De commissie biedt op woensdag 20 april haar eindrapport aan aan de voorzitter van de Tweede Kamer. Op dat eindrapport zullen wij zeker weer reageren!

Advies aan de Commissie Breed Welvaartsbegrip Meer lezen »

Het bbp: “Van voren af aan beginnen”

Door: Lou Keune

Het was ergens in de jaren zeventig van de vorige eeuw. In de aula van onze universiteit vond een levendige discussie plaats over het karakter van de dominante vormen en paradigmata van de wetenschapsbeoefening. De spanningen spatten er vanaf. Het was vooral een confrontatie tussen gevestigde wetenschappelijke opvattingen en praktijken versus hooggespannen verwachtingen over de maatschappelijke mogelijkheden en taken van de wetenschap. Een van de topics in de discussie was de zogenaamde waardenvrijheid van de wetenschapsbeoefening. Dat mede naar aanleiding van toen onder studenten en sommige docenten populaire boeken als Simone de Bouvoirs ‘De Mandarijnen’ en Noam Chomsky’s ‘De macht van Amerika en de Nieuwe Mandarijnen’. Die lieten zien hoe intellectuelen terecht kunnen komen in een beroepspraktijk ten dienste van de heersende machten. Chomsky bijvoorbeeld beschreef hoe antropologen en andere sociaalwetenschappelijke onderzoekers werden ingezet in de oorlog in Vietnam, ten dienst van het Amerikaanse leger.

Het bbp: “Van voren af aan beginnen” Meer lezen »

De maatschappelijke kosten en baten van windmolens

Cover BM WindmolensIn oktober 2014 ontstond er nogal wat commotie rondom het rapport ‘MKBA Windenergie binnen de 12-mijlszone’ dat was opgesteld in opdracht van het ministerie van Economische Zaken. De maatschappelijke kosten van het aanleggen van windmolenparken werd beraamd op een slordige vijf miljard euro. Koren op de molen van de klimaatsceptici van de VVD en andere tegenstanders van schone energie – maar anderen gaven stevige kritiek op het onderzoekswerk dat achter de MKBA zit.

Bram Meulenbeld schreef in samenwerking met Lou Keune en Gerrit Stegehuis een uitgebreide review van de studie. Naast concrete missers in de studie te benoemen, constateert Meulenbeld dat de opzet van dit type MKBA voorbij gaat aan talrijke mens- en natuurwaarden, waardoor bepaalde geldwaarden veel te sterk tot uitdrukking komen.

Er is dus niet alleen veel af te dingen op de conclusies van de MKBA-studie, maar ook op het economisch instrumentarium dat zulk soort rapporten en conclusies oplevert, waarin een onnodig negatieve kijk op de transitie tot een duurzamere energievoorziening ontstaat.

Open de review (PDF)

De maatschappelijke kosten en baten van windmolens Meer lezen »