Groeiverslaving

Zijn de boeren wel aan het goede adres?

classroom-1699745_640Vele jaren nam ik in de jaren ’80 van de vorige eeuw deel aan het Kritisch Landbouw Beraad van gewone boeren met velden vol aardappelen en stallen vol varkens. Zij wilden het duurzamer doen, tegen een normaal inkomen. Een lid, Krelis, vertelde. Hij had 80 koeien. Komt de man van de bank langs. “Krelis, je moet echt naar de 120, wil je het volhouden.” Nieuwe lening, stal erbij. Rente en aflossing noopten tot extra productie. Twee jaar later: “Krelis, je moet nu heus naar de 160.” Nieuwe lening, stal uitgebreid. Die bankman moet je niet zien als een kwade opjager, hij had het beste voor met Krelis. …

Zijn de boeren wel aan het goede adres?Lees meer »

Open brief vraagt om een einde aan de groei

Meer dan 200 wetenschappers hebben een open brief ondertekend die is verschenen in veel Europese kranten, zoals de Guardian (met alle ondertekenaars), Die Zeit, Libération en De Morgen. Onder de ondertekenaars zijn Tim Jackson, Saskia Sassen, David Graeber en Kate Raworth. Europees en nationaal beleid moet volgens hen niet meer gericht zijn op economische groei, maar op het verhogen van de levenskwaliteit, het terugdringen van ongelijkheid en het herstellen van de natuurlijke omgeving. De brief verschijnt ter gelegenheid van een conferentie over ‘post-growth’, die op 18 en 19 september wordt georganiseerd door Europese Parlementsleden uit vijf verschillende fracties. Ook Platform DSE is bij die conferentie vertegenwoordigd. Hieronder volgt de tekst van de brief, wie de eisen mede wil ondersteunen kan hier een petitie tekenen.
…

Open brief vraagt om een einde aan de groeiLees meer »

Geef de economie terug aan de samenleving

De grenzen van de groei zijn bereikt, denkt Willem Hoogendijk, lid van Platform DSE. Het is tijd voor een nieuwe economie die de macht van het geld temt en arbeid en kapitaal echt laat samenwerken.

Dit opiniestuk verscheen vanochtend in dagblad Trouw.

Het wordt hoog tijd om na te denken over een andere economie. Om te overleven moeten bedrijven almaar doorgroeien. Maar de recente faillissementen maken weer eens duidelijk dat de grens daarvan is bereikt.

…

Geef de economie terug aan de samenlevingLees meer »

Krimp, wat is daar eigenlijk op tegen?

Krimp van de economie? Iedereen schiet ervan in een kramp. Dat is immers het ergste wat er kan gebeuren in een economie die op groei is gebaseerd. Toch biedt degrowth tal van mogelijkheden om de economie weer dienstbaar te maken; dienstbaar aan mensen in plaats van geld; dienstbaar aan een bestaan waarin kwaliteit en eerlijker delen de basis vormen.

In veel omstandigheden is krimp vreselijk. Zie wat dat doet met het leven van mensen in Griekenland als gevolg van door de ‘troika’ gedwongen bezuinigingen. Zie Oost-Groningen, Zuid-Limburg, verarmende streken in Zuid- en Oost-Europa en waar niet. Misschien wel de belangrijkste oorzaak van dit krimpproces is het vertrek van het geld. Spaargeld, winsten, huren en hypotheekrenten verhuizen via de banken naar meer rendabele oorden. Die worden dus niet geherinvesteerd in de regionale economie en dus niet in banen en inkomen van de mensen die dat geld hebben opgebracht. De koopkracht daalt en de mensen trekken weg. “De kinderen reizen het spaargeld van hun ouders achterna,” verzuchte daarom de Ierse econoom Richard Douthwaite.

…

Krimp, wat is daar eigenlijk op tegen?Lees meer »

Het bbp: “Van voren af aan beginnen”

Door: Lou Keune

Het was ergens in de jaren zeventig van de vorige eeuw. In de aula van onze universiteit vond een levendige discussie plaats over het karakter van de dominante vormen en paradigmata van de wetenschapsbeoefening. De spanningen spatten er vanaf. Het was vooral een confrontatie tussen gevestigde wetenschappelijke opvattingen en praktijken versus hooggespannen verwachtingen over de maatschappelijke mogelijkheden en taken van de wetenschap. Een van de topics in de discussie was de zogenaamde waardenvrijheid van de wetenschapsbeoefening. Dat mede naar aanleiding van toen onder studenten en sommige docenten populaire boeken als Simone de Bouvoirs ‘De Mandarijnen’ en Noam Chomsky’s ‘De macht van Amerika en de Nieuwe Mandarijnen’. Die lieten zien hoe intellectuelen terecht kunnen komen in een beroepspraktijk ten dienste van de heersende machten. Chomsky bijvoorbeeld beschreef hoe antropologen en andere sociaalwetenschappelijke onderzoekers werden ingezet in de oorlog in Vietnam, ten dienst van het Amerikaanse leger.

…

Het bbp: “Van voren af aan beginnen”Lees meer »

Column Willem Hoogendijk: Vroege krimpers

in het groen_2Verantwoording van een krimppionier

Bij de maatschappijkritische milieugroep Aktie Strohalm formuleerde de bioloog Pieter Schroevers, toen verbonden aan het Rijksinstituut voor Natuurbeheer (RIN), al gauw (1970) onze missie. Behalve “de politiek ecologiseren en de natuur- en milieuwereld politiseren” ook “het grootschalige inperken, het kleinschalige ontwikkelen.” Daar begon het pleidooi voor krimpen al! (NB. Voor de rijke en rijk-wordende landen.) De bottomline is eenvoudig: de huidige economie die zozeer haar eigen fysieke (ecologische) draagvlak aantast, is hollend negatief. Dus is elke materiele krimp de enige weg naar herstel, naar weer enige … groei!

…

Column Willem Hoogendijk: Vroege krimpersLees meer »

‘De economie’ is een gevaarlijk geloof geworden

We moeten toe naar een economie die dienstbaar is aan een wijze van produceren en dienst verlenen die in overeenstemming is met lokale en mondiale sociale en ecologische doelstellingen.

Economie is zowel de aanduiding van een wetenschap als van dat deel van de sociale werkelijkheid, waarin transacties tussen mensen voornamelijk in geld worden uitgedrukt. Economen onderzoeken die werkelijkheid. Ze beperken zich daarbij echter niet tot het weergeven van de economische werkelijkheid, aldus Egbert Tellegen op Joop.nl.

…

‘De economie’ is een gevaarlijk geloof gewordenLees meer »

Open brief aan Nieuwsuur: ontdoe economische groei van zijn ontastbare heiligheid

“Het kritiekloos praten over het al of niet herstellen van ‘de economie’ wekt de indruk dat we hier met een boven iedere kritiek verheven religie te maken hebben.”

Geachte redactie van Nieuwsuur,

Hierbij vraag ik uw aandacht voor de wijze waarop in Nederlandse radio- en televisie nieuwsrubrieken in het algemeen en Nieuwsuur in het bijzonder over de ontwikkeling van ‘de economie’ wordt gesproken. Dat gebeurt meestal met de tweedeling ‘slecht’ en ‘goed’ of niet of wel optreden van ‘herstel’. Goed is dan groei of meer consumptie, en slecht is geen groei of zelfs krimp en minder consumptie.

…

Open brief aan Nieuwsuur: ontdoe economische groei van zijn ontastbare heiligheidLees meer »

Toekomstgericht bankieren: reactie op Maatschappelijk Statuut NVB

In haar concept-maatschappelijk statuut maakt de Nederlandse Vereniging van Banken zich sterk voor transparantie, dienstbaarheid en maatschappelijke verantwoordelijkheid. Platform DSE onderschrijft deze waarden met klem, maar vermoedt daar andere ideeën bij te hebben dan het bankwezen. Het Platform pleit in haar zienswijze voor fundamentele hervormingen die verder gaan dan integriteits-vraagstukken en de kapitaalbufferkwestie. …

Toekomstgericht bankieren: reactie op Maatschappelijk Statuut NVBLees meer »

Enough is Enough

“Enough Is Enough” legt een visionair maar realistisch alternatief voor het eindeloos nastreven van economische groei
Een economie met als doel genoeg, in plaats van meer. De film is gebaseerd op de bestseller van Rob Dietz en Dan O’Neill en onderzoekt specifieke strategieën om het financiële systeem te repareren, ongelijkheid te verminderen, banen te creëren, en meer. “Enough Is Enough” legt een basis voor het bereiken van echte welvaart en een hoopvolle toekomst voor iedereen.

Artikelen van PDSE-leden

Gerrit Stegehuis en Greetje Witte-Rang schreven, als vervolg op de cursus die ze samen met Jan Juffermans bij het NIVON in Groningen verzorgden, elk een artikel in het Friesch Dagblad. Die artikelen zijn ook gepubliceerd op de site Het goede leven.

Gerrit schreef het artikel ‘Naar een eerlijke economie’, Greetje ‘Banken: too big to fail, to bail en to jail’.

Ook van PDSE-lid Christiaan Hogenhuis is op die site een artikel te vinden, ‘Groeifetisjisme leidt niet tot een betere wereld’. Hij schreef het samen met Evert Jan Hazeleger van Kerk in Actie.