Agenda lezingen komende tijd: Groningen, Rijswijk, Den Haag

Kapitalisme en de achteruitgang van de aarde; de verandering van het energiesysteem; en de zin en onzin van economische groei. Over deze onderwerpen geven leden van Platform DSE, de organisatie achter De Grote Transitie, dit voorjaar lezingen in het Humanistisch Centrum in Groningen. De organisator is NIVON, de Nederlandse tak van de internationale Natuurvriendenbeweging.

15 maart: Kapitalisme en de achteruitgang van de aarde, presentatie van Egbert Tellegen
19 april: Energie, het is maar hoe je er mee omgaat, gepresenteerd door Dick Biesta en Kees Hogervorst
17 mei: Zin en onzin van economische groei, presentatie van Paul Metz

Tijd: 19.30-21.30 uur
Humanistisch Centrum, W.A. Scholtenstraat 2, Groningen
Entree Nivonleden € 3.00 / niet- Nivonleden € 4.50
Verplichte aanmelding, via eerlijkengroengras@nivonnoord.nl of 050 5417010

Download hier het programma van de lezingencyclus

…

Agenda lezingen komende tijd: Groningen, Rijswijk, Den HaagLees meer »

Agenda lezingen komende tijd: Groningen, Rijswijk, Den Haag Meer lezen »

Krimp, wat is daar eigenlijk op tegen?

Krimp van de economie? Iedereen schiet ervan in een kramp. Dat is immers het ergste wat er kan gebeuren in een economie die op groei is gebaseerd. Toch biedt degrowth tal van mogelijkheden om de economie weer dienstbaar te maken; dienstbaar aan mensen in plaats van geld; dienstbaar aan een bestaan waarin kwaliteit en eerlijker delen de basis vormen.

In veel omstandigheden is krimp vreselijk. Zie wat dat doet met het leven van mensen in Griekenland als gevolg van door de ‘troika’ gedwongen bezuinigingen. Zie Oost-Groningen, Zuid-Limburg, verarmende streken in Zuid- en Oost-Europa en waar niet. Misschien wel de belangrijkste oorzaak van dit krimpproces is het vertrek van het geld. Spaargeld, winsten, huren en hypotheekrenten verhuizen via de banken naar meer rendabele oorden. Die worden dus niet geherinvesteerd in de regionale economie en dus niet in banen en inkomen van de mensen die dat geld hebben opgebracht. De koopkracht daalt en de mensen trekken weg. “De kinderen reizen het spaargeld van hun ouders achterna,” verzuchte daarom de Ierse econoom Richard Douthwaite.

…

Krimp, wat is daar eigenlijk op tegen?Lees meer »

Krimp, wat is daar eigenlijk op tegen? Meer lezen »

Nederlanders en vluchtelingen zijn gebaat bij goed bestuur en een dienstbare economie

Er woedt een heftig debat rond de stevige instroom van vluchtelingen. Wat in dit debat ontbreekt is een analyse van de onderliggende oorzaken van een algemeen gevoel van onvrede en woede, van angst en onzekerheid. Die dieperliggende oorzaken hebben alles te maken met het doorgeslagen marktdenken, waarbij de overheid zich meer ziet als facilitator van de markt en economische groei dan als beschermer van de sterk groeiende groep zwakkeren in de samenleving. Juist dit gebrek aan zorgplicht en daardoor aan veiligheid en bescherming is de voedingsbodem van het verzet tegen de opvang van vluchtelingen.

Je zal maar Syriër zijn met vijf jaar geleden nog een prima leven en nu alles in puin door een uitzichtloze oorlog. Een leven met de voortdurende angst voor wat nog komen gaat. Of je zal moeten leven onder een van die corrupte regimes in Afrika, waar de vrouw gemiddeld vijf kinderen krijgt, met elke dag zorgen om morgen al die magen te kunnen vullen. Dat kan ook komen door jarenlange droogte die de bestaansgrond onder je voeten wegslaat zoals nu gebeurt in Iran, Kenia en nog zo wat landen. Dan hebben we het nog niet gehad over landen als Bangladesh, Pakistan, Afghanistan en wie weet in de toekomst een sterk verarmd Rusland. Geen wonder dat talloze vluchtelingen voor oorlog, geweld, klimaat en wanbestuur de oversteek wagen naar het Europa van Vrede, Veiligheid en Welvaart. Zelfs al zouden Turkije en Griekenland dat willen, zij kunnen simpelweg hun poreuze duizenden kilometers lange grenzen niet afdoende bewaken. Bovendien zijn zij al die vluchtelingen liever kwijt dan rijk. En veruit de meeste regimes van de herkomstlanden zijn niet bereid om afgewezen vluchtelingen, die vaak geen papieren (meer) hebben, weer op te nemen. Neem het die landen maar eens kwalijk.

…

Nederlanders en vluchtelingen zijn gebaat bij goed bestuur en een dienstbare economieLees meer »

Nederlanders en vluchtelingen zijn gebaat bij goed bestuur en een dienstbare economie Meer lezen »

Vrijdag 26 februari: tweeluik ‘De circulaire economie’

Vrijdag 26 februari houdt De Grote Transitie de circulaire economie tegen het licht. Is het mogelijk om een duurzame economie te creëren in een systeem dat gericht is op economische groei? En welke waarden willen we sterker tot uitdrukking brengen in onze toekomstige samenleving? In drie workshops staat de de zoektocht naar een regionale en circulaire economie centraal. De Grote Transitie, Circle Economy, Rijksduurzaamheidsnetwerk en filosoof Michel Bauwens verzorgen de workshops. Na het middagprogramma gaan de deuren open voor het grotere publiek, met drie korte lezingen en debat.

… Meer informatie en aanmelden

Vrijdag 26 februari: tweeluik ‘De circulaire economie’ Meer lezen »

Bij de geboorte van DiEM 25

Het uitzicht op een duurzaam, ecologisch en solidair Europa lijkt steeds verder weg. De vluchtelingencrisis, het gebrek aan echte maatregelen voor het beteugelen van de financiële wereld en de geheimzinnigheid rond de TTIP onderhandelingen zijn voorbeelden hoe het niet moet. We willen die zaken in het kader van ons programma van De Grote Transitie in de loop van dit jaar aan de orde stellen. Voor dit beoogde debat is er nu ook een extra impuls met de komst van een nieuwe beweging.

De democratisering van Europa zal het centrale agendapunt vormen voor de nieuwe beweging DiEM 25 (Democracy in Europe Movement 25). Het cijfer staat voor 2025 en de belangrijkste aanjager van deze nieuwe beweging is Yanis Varoufakis, de voormalig Minister van Financiën van Griekenland.

Het voorlopige manifest heeft als missie: “To democratise Europe or to abolish the EU.” Op 9 februari zal Varoufakis zijn beweging in Berlijn presenteren. De keuze van Berlijn is pikant te noemen. Het feit dat Varoufakis met zijn DiEM 25 een duidelijke keus maakt voor Europa is een belangrijk gegeven. De missie geeft de urgentie aan, maar is ook een teken aan de wand, wat mij betreft terecht. Zonder een radicale democratisering zal de EU het komende decennium niet overleven. Dit sluit naadloos aan bij de formulering in de paragraaf over Europa in De Grote Transitie van het Platform DSE: “Als Europa zich niet vernieuwt tot een democratische, solidaire en ecologische structuur en blijft hangen in een neoliberale winner-take-all mentaliteit, dan zien we het somber in.”

…

Bij de geboorte van DiEM 25Lees meer »

Bij de geboorte van DiEM 25 Meer lezen »

Het bbp: “Van voren af aan beginnen”

Door: Lou Keune

Het was ergens in de jaren zeventig van de vorige eeuw. In de aula van onze universiteit vond een levendige discussie plaats over het karakter van de dominante vormen en paradigmata van de wetenschapsbeoefening. De spanningen spatten er vanaf. Het was vooral een confrontatie tussen gevestigde wetenschappelijke opvattingen en praktijken versus hooggespannen verwachtingen over de maatschappelijke mogelijkheden en taken van de wetenschap. Een van de topics in de discussie was de zogenaamde waardenvrijheid van de wetenschapsbeoefening. Dat mede naar aanleiding van toen onder studenten en sommige docenten populaire boeken als Simone de Bouvoirs ‘De Mandarijnen’ en Noam Chomsky’s ‘De macht van Amerika en de Nieuwe Mandarijnen’. Die lieten zien hoe intellectuelen terecht kunnen komen in een beroepspraktijk ten dienste van de heersende machten. Chomsky bijvoorbeeld beschreef hoe antropologen en andere sociaalwetenschappelijke onderzoekers werden ingezet in de oorlog in Vietnam, ten dienst van het Amerikaanse leger.

…

Het bbp: “Van voren af aan beginnen”Lees meer »

Het bbp: “Van voren af aan beginnen” Meer lezen »

Column Willem Hoogendijk: Vroege krimpers

in het groen_2Verantwoording van een krimppionier

Bij de maatschappijkritische milieugroep Aktie Strohalm formuleerde de bioloog Pieter Schroevers, toen verbonden aan het Rijksinstituut voor Natuurbeheer (RIN), al gauw (1970) onze missie. Behalve “de politiek ecologiseren en de natuur- en milieuwereld politiseren” ook “het grootschalige inperken, het kleinschalige ontwikkelen.” Daar begon het pleidooi voor krimpen al! (NB. Voor de rijke en rijk-wordende landen.) De bottomline is eenvoudig: de huidige economie die zozeer haar eigen fysieke (ecologische) draagvlak aantast, is hollend negatief. Dus is elke materiele krimp de enige weg naar herstel, naar weer enige … groei!

…

Column Willem Hoogendijk: Vroege krimpersLees meer »

Column Willem Hoogendijk: Vroege krimpers Meer lezen »

Column Lou Keune: Overlevingseconomie?

Het heuvelland van Valkenburg was op deze zomerse dag in topvorm. Prachtig weer, veel groen, mooie doorkijkjes op de Geul en op kastelen, en alleen maar tevreden mensen die al wandelend genoten van deze mooie ervaringen. Vrienden die de streek niet kenden vergeleken het met het stroomgebied van de Loire. Mooier compliment is er niet, dacht ik zo.

En het was nog voor niks ook, je hoefde voor al dat prachtigs niet te betalen. Dat wil zeggen, je moest er wel naar toe reizen, dat kost wat, zeker als je uit Holland komt. De koffie en vlaai waren ook niet gratis. En al dat moois was ook te danken aan de gemeentelijke en provinciale overheden die er zorg voor dragen. En aan private instellingen als de Vereniging Natuurmonumenten die in dit gebied een van de kastelen, Genhoes, onder haar verantwoordelijkheid heeft genomen. Die moeten ook aan hun geld komen, vandaar het betalen van belastingen en het jaarlijks doneren. Kortom, voor niets gaat de zon op, ook op deze mooie dag. Maar eventjes toch dat geluksgevoelletje dat je ervan kon genieten zonder entree, het ging niet om geld maar om mens en natuur.

…

Column Lou Keune: Overlevingseconomie?Lees meer »

Column Lou Keune: Overlevingseconomie? Meer lezen »

19 oktober: Discussieavond over groene belastingen met o.a. Klaas van Egmond

Klaas van Egmond is “een stabiele factor in de Duurzame 100”, de jaarlijkse lijst van dagblad Trouw, waarin hij ditmaal op plaats 23 staat. In de deelselectie van ‘Inspirerende denkers’ staat hij zelfs bovenaan. Van Egmond is de hoofdspreker op onze discussieavond over groene belastingen op 19 oktober (zie hieronder). Via onderstaande link kunt u alvast bekijken wat volgens Van Egmond de kern van de zaak is.

▶  Bekijk het interview met Klaas van Egmond (3 min.)

Meld je aan: 19 oktober discussieavond in Utrecht

Arbeid wordt te hoog belast, consumptie en grondstoffen te laag. Het is duidelijk waar we met het belastingstelsel heen moeten, maar politiek ligt het stil. Maandagavond 19 oktober, van 20.00 tot 22.00 uur, gaan we erover in gesprek met diverse ingewijden.
Kosten: € 7,50. Studenten bezoeken de avond gratis (aanmelden wel verplicht).

Naast Klaas van Egmond zullen Carla Dik-Faber (Tweede-Kamerlid ChristenUnie), Giuseppe van der Helm (Tax Justice), Martijn Blom (CE Delft) en Paul Metz (Platform DSE) hun visie laten horen. Er is ruim gelegenheid voor discussie met de zaal.

▶  Klik hier voor meer informatie en aanmelding

19 oktober: Discussieavond over groene belastingen met o.a. Klaas van Egmond Meer lezen »

ISDS gezien vanuit het Zuiden

Terecht is er veel discussie over het Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP), het verdrag over handel en investeringen waarover de Europese Commissie en de Verenigde Staten onderhandelen. Een onderdeel dat veel verzet oproept is het Investor to State Dispute Settlement (ISDS), dat investeringen van bedrijven in een ander land moet beschermen. Als, na afsluiten van TTIP, Nederland een maatregel neemt die volgens een Amerikaans bedrijf de waarde van zijn investering hier aantast, kan dat bedrijf bij een tribunaal compensatie eisen. Voorstanders van ISDS wijzen erop dat het al heel lang bestaat, waarom zouden we er nu opeens tegen zijn. Inderdaad mag het de tegenstanders best in verlegenheid brengen dat er nu pas aandacht voor is. Het toenemend aantal ISDS-claims was tot nu toe vooral gericht tegen landen uit het ‘Zuiden’, waar ‘onze’ multinationals investeringen hebben. Alleen vanuit de Verenigde Staten zijn meer ISDS-zaken gestart dan vanuit Nederland, ook al gaat het daarbij vaak om buitenlandse bedrijven die hun Nederlandse brievenbusfiliaal daarvoor gebruiken. Dat ISDS ter discussie staat nu ook voor Nederland claims dreigen is prima, maar aandacht voor de Noord-Zuid dimensie mag dan niet ontbreken.

Hoe ISDS in het Zuiden uitwerkt, en hoe ontwikkelingslanden ISDS ervaren, kan geanalyseerd worden dankzij een aantal korte papers (‘Investment Policy Briefs’) die zijn gepubliceerd door het South Centre. Het South Centre is een organisatie van ontwikkelingslanden die de landen helpt activiteiten te coördineren en kennis uit te wisselen, zodat ze hun gezamenlijke belangen op het internationale speelveld beter kunnen behartigen. De papers beschrijven voor vijf landen ervaringen met investeringsverdragen, en vooral met ISDS, en geven aan welke conclusies de auteurs daaruit trekken. De auteurs werken soms voor de regering van het land, soms zijn het academici. In het vervolg bespreek ik kort de inhoud van de papers, om daarna wat algemene conclusies te trekken.

…

ISDS gezien vanuit het ZuidenLees meer »

ISDS gezien vanuit het Zuiden Meer lezen »

Tijd voor een nieuwe Europese burgerbeweging

Column John Huige.  Dit is niet meer het Europa om me sterk voor te maken. Ik heb moeite met de manier waarop de Griekse regering in de onderhandelingen af en toe mede-Europeanen duidt. Maar ik heb uitgesproken afkeer van de vernederingen die andere Europese regeringsleiders en ministers Griekenland laten ondergaan. Vernederen is geen oplossing; het is een on-Europese manier om tot oplossingen van complexe vraagstukken te komen. De vernedering van Duitsland na de Eerste Wereldoorlog legde de basis voor de Tweede. Niet dat ik binnen enkele decennia een Griekse inval in West Europa voorspel, maar vernederen is geen basis voor duurzame samenwerking en verdere integratie. Tenzij dit een ragfijn spel is van antifederalisten om juist een verdere Europese integratie tegen te houden.

…

Tijd voor een nieuwe Europese burgerbewegingLees meer »

Tijd voor een nieuwe Europese burgerbeweging Meer lezen »

“Op weg naar eerlijke en duurzame voedsel- en landbouwsystemen”

Platform DSE sluit zich aan met zo’n twintig andere milieu-, landbouw- en ontwikkelingsorganisaties bij het ‘Voedsel Anders‘-manifest. Landbouw behelst een ingrijpende wijziging van de natuur en het landschap op meer dan een derde van het aardoppervlak. Landbouw heet ook wel de primaire sector en is in veel economieën cruciaal. Maar belangrijker nog: landbouw gaat om voeding, gezondheid, gemeenschap en zelfbeschikking. In veel gebieden is de landbouw geïndustrialiseerd en in handen van grote bedrijven. Vaak worden bodems en nabije natuurgebieden aangetast, boeren en bewoners van hun land verdreven, en consumenten bediend met producten waarvan ze de omstandigheden bij de oorsprong niet kennen. Platform DSE is voorstander van een meer regionale economie met gesloten kringlopen en zelfbeschikking voor gemeenschappen. Lees via de link het hele manifest.

…

“Op weg naar eerlijke en duurzame voedsel- en landbouwsystemen”Lees meer »

“Op weg naar eerlijke en duurzame voedsel- en landbouwsystemen” Meer lezen »