Korte commentaren of bijdragen van leden van Platform DSE
Het milieu voorziet in vrijwel al onze primaire behoeften zoals voldoende voedsel en water, kleding, energie en tal van grondstoffen. Het wereldecosysteem is de basis van het leven èn van de economie. Het is de kip met de gouden eieren. Die kip zijn we collectief aan het slachten. Hoe hebben we het zover laten komen? Hoe kan het dat in de adviezen van topeconomen en binnen de politiek maatregelen om milieu te herstellen niet met stip bovenaan staan?
…
Sinds de Tweede Wereldoorlog hebben aardig wat omwentelingen plaatsgevonden. Bijvoorbeeld de technologische revolutie, vele nationale onafhankelijkheidsbewegingen en revoluties, de tweede feministische golf, de globalisering, de bevolkingsexplosie, het uiteenvallen van de Sovjet-Unie en de digitale revolutie, om maar enkele te noemen.
Wat onderschat wordt is het belang van de enorme toename van en veranderingen in het onderwijs. Het analfabetisme is in de meeste landen grotendeels uitgeroeid, alhoewel er nog steeds sprake is van teveel laaggeletterdheid. De deelname aan basis- en vervolgonderwijs en ook aan hoger onderwijs is sterk gegroeid, en vele beroepen zijn verwetenschappelijkt.
…
Martin Sommer komt, om welvaart te kunnen objectiveren, uiteindelijk weer terecht bij geld als middel, en bij het Bruto Binnenlands Product (BBP) als maatstaf (VK 23 april). Dat heeft wat weg van de man die onder de lantaarnpaal naar zijn sleutels zoekt omdat het daar tenminste licht is.
…
De grenzen van de groei zijn bereikt, denkt Willem Hoogendijk, lid van Platform DSE. Het is tijd voor een nieuwe economie die de macht van het geld temt en arbeid en kapitaal echt laat samenwerken.
Dit opiniestuk verscheen vanochtend in dagblad Trouw.
Het wordt hoog tijd om na te denken over een andere economie. Om te overleven moeten bedrijven almaar doorgroeien. Maar de recente faillissementen maken weer eens duidelijk dat de grens daarvan is bereikt.
…
Het uitzicht op een duurzaam, ecologisch en solidair Europa lijkt steeds verder weg. De vluchtelingencrisis, het gebrek aan echte maatregelen voor het beteugelen van de financiële wereld en de geheimzinnigheid rond de TTIP onderhandelingen zijn voorbeelden hoe het niet moet. We willen die zaken in het kader van ons programma van De Grote Transitie in de loop van dit jaar aan de orde stellen. Voor dit beoogde debat is er nu ook een extra impuls met de komst van een nieuwe beweging.
De democratisering van Europa zal het centrale agendapunt vormen voor de nieuwe beweging DiEM 25 (Democracy in Europe Movement 25). Het cijfer staat voor 2025 en de belangrijkste aanjager van deze nieuwe beweging is Yanis Varoufakis, de voormalig Minister van Financiën van Griekenland.
Het voorlopige manifest heeft als missie: “To democratise Europe or to abolish the EU.” Op 9 februari zal Varoufakis zijn beweging in Berlijn presenteren. De keuze van Berlijn is pikant te noemen. Het feit dat Varoufakis met zijn DiEM 25 een duidelijke keus maakt voor Europa is een belangrijk gegeven. De missie geeft de urgentie aan, maar is ook een teken aan de wand, wat mij betreft terecht. Zonder een radicale democratisering zal de EU het komende decennium niet overleven. Dit sluit naadloos aan bij de formulering in de paragraaf over Europa in De Grote Transitie van het Platform DSE: “Als Europa zich niet vernieuwt tot een democratische, solidaire en ecologische structuur en blijft hangen in een neoliberale winner-take-all mentaliteit, dan zien we het somber in.”
…
Door: Lou Keune
Het was ergens in de jaren zeventig van de vorige eeuw. In de aula van onze universiteit vond een levendige discussie plaats over het karakter van de dominante vormen en paradigmata van de wetenschapsbeoefening. De spanningen spatten er vanaf. Het was vooral een confrontatie tussen gevestigde wetenschappelijke opvattingen en praktijken versus hooggespannen verwachtingen over de maatschappelijke mogelijkheden en taken van de wetenschap. Een van de topics in de discussie was de zogenaamde waardenvrijheid van de wetenschapsbeoefening. Dat mede naar aanleiding van toen onder studenten en sommige docenten populaire boeken als Simone de Bouvoirs ‘De Mandarijnen’ en Noam Chomsky’s ‘De macht van Amerika en de Nieuwe Mandarijnen’. Die lieten zien hoe intellectuelen terecht kunnen komen in een beroepspraktijk ten dienste van de heersende machten. Chomsky bijvoorbeeld beschreef hoe antropologen en andere sociaalwetenschappelijke onderzoekers werden ingezet in de oorlog in Vietnam, ten dienst van het Amerikaanse leger.
…
Verantwoording van een krimppionier
Bij de maatschappijkritische milieugroep Aktie Strohalm formuleerde de bioloog Pieter Schroevers, toen verbonden aan het Rijksinstituut voor Natuurbeheer (RIN), al gauw (1970) onze missie. Behalve “de politiek ecologiseren en de natuur- en milieuwereld politiseren” ook “het grootschalige inperken, het kleinschalige ontwikkelen.” Daar begon het pleidooi voor krimpen al! (NB. Voor de rijke en rijk-wordende landen.) De bottomline is eenvoudig: de huidige economie die zozeer haar eigen fysieke (ecologische) draagvlak aantast, is hollend negatief. Dus is elke materiele krimp de enige weg naar herstel, naar weer enige … groei!
…
Het heuvelland van Valkenburg was op deze zomerse dag in topvorm. Prachtig weer, veel groen, mooie doorkijkjes op de Geul en op kastelen, en alleen maar tevreden mensen die al wandelend genoten van deze mooie ervaringen. Vrienden die de streek niet kenden vergeleken het met het stroomgebied van de Loire. Mooier compliment is er niet, dacht ik zo.
En het was nog voor niks ook, je hoefde voor al dat prachtigs niet te betalen. Dat wil zeggen, je moest er wel naar toe reizen, dat kost wat, zeker als je uit Holland komt. De koffie en vlaai waren ook niet gratis. En al dat moois was ook te danken aan de gemeentelijke en provinciale overheden die er zorg voor dragen. En aan private instellingen als de Vereniging Natuurmonumenten die in dit gebied een van de kastelen, Genhoes, onder haar verantwoordelijkheid heeft genomen. Die moeten ook aan hun geld komen, vandaar het betalen van belastingen en het jaarlijks doneren. Kortom, voor niets gaat de zon op, ook op deze mooie dag. Maar eventjes toch dat geluksgevoelletje dat je ervan kon genieten zonder entree, het ging niet om geld maar om mens en natuur.
…
Column John Huige. Dit is niet meer het Europa om me sterk voor te maken. Ik heb moeite met de manier waarop de Griekse regering in de onderhandelingen af en toe mede-Europeanen duidt. Maar ik heb uitgesproken afkeer van de vernederingen die andere Europese regeringsleiders en ministers Griekenland laten ondergaan. Vernederen is geen oplossing; het is een on-Europese manier om tot oplossingen van complexe vraagstukken te komen. De vernedering van Duitsland na de Eerste Wereldoorlog legde de basis voor de Tweede. Niet dat ik binnen enkele decennia een Griekse inval in West Europa voorspel, maar vernederen is geen basis voor duurzame samenwerking en verdere integratie. Tenzij dit een ragfijn spel is van antifederalisten om juist een verdere Europese integratie tegen te houden.
…
We moeten toe naar een economie die dienstbaar is aan een wijze van produceren en dienst verlenen die in overeenstemming is met lokale en mondiale sociale en ecologische doelstellingen.
Economie is zowel de aanduiding van een wetenschap als van dat deel van de sociale werkelijkheid, waarin transacties tussen mensen voornamelijk in geld worden uitgedrukt. Economen onderzoeken die werkelijkheid. Ze beperken zich daarbij echter niet tot het weergeven van de economische werkelijkheid, aldus Egbert Tellegen op Joop.nl.
…
Heb je het al wel eens aangekaart? Bijvoorbeeld op je werk, aan de universiteit, richting je bank, verzekeraar of pensioenfonds, of gewoon thuis aan de keukentafel? Eigenlijk moeten we nu overal die cruciale vraag stellen: in hoeverre steunen we nog de fossiele energie-bedrijven? Want daar moet nu echt een einde aan komen, door hun aandelen te verkopen en dus te divesteren, zoals dat heet. Ik leg graag uit waarom dat hard nodig is. En met de bijgeleverde poster kun je het punt makkelijk op een of meer agenda’s zetten.
…
“Het kritiekloos praten over het al of niet herstellen van ‘de economie’ wekt de indruk dat we hier met een boven iedere kritiek verheven religie te maken hebben.”
Geachte redactie van Nieuwsuur,
Hierbij vraag ik uw aandacht voor de wijze waarop in Nederlandse radio- en televisie nieuwsrubrieken in het algemeen en Nieuwsuur in het bijzonder over de ontwikkeling van ‘de economie’ wordt gesproken. Dat gebeurt meestal met de tweedeling ‘slecht’ en ‘goed’ of niet of wel optreden van ‘herstel’. Goed is dan groei of meer consumptie, en slecht is geen groei of zelfs krimp en minder consumptie.
…
Open brief aan Nieuwsuur: ontdoe economische groei van zijn ontastbare heiligheidLees meer »
