Socrates Schouten

“Het is toch waar” – Over bankers en crashes

Het boek van Joris Luijendijk (Uitgeverij Atlas Contact 2015) over de bankiers van de Londense City is zeer positief ontvangen. Terecht, het is een uitstekend voorbeeld van hoe een antropoloog een hem tot dan wildvreemde en primitieve bevolkingsgroep weet te onderzoeken, en daarvan helder verslag te doen.

Antropoloog? Ja zeker, Luyendijk heeft antropologie gestudeerd, en dat is te merken in zijn onderzoek. Wildvreemd? Inderdaad, hij valt van de ene verbazing in de anderen. Primitief? O ja, zeker. De inboorlingen van de City zijn eigenlijk zeer beperkte mensen, helemaal gefocusseerd op één doel: overleven in de jungle van de moderne volledig gemondialiseerde financiële wereld, liefst met een buitensporig inkomen.

Lees dit stuk van Lou Keune verder op globalinfo.nl

“Het is toch waar” – Over bankers en crashes Meer lezen »

Reactie in Trouw: TTIP bedreigt de democratie

Het artikel in de Verdieping (Trouw) over TTIP, het geplande vrijhandelsakkoord tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten (24 maart) schetst een beeld van emotionele tegenstanders die met allerlei schrikbeelden komen en misschien wel betaald worden door Rusland, terwijl de rationele voorstanders er alleen nog niet in slagen de onmiskenbare voordelen goed over het voetlicht te brengen. Laat ik eens proberen, rationeel en onbetaald, aan te geven waarom TTIP er niet moet komen.

Update: VVD-Kamerlid Fred Teeven heeft naar aanleiding van de reactie van Gerrit Stegehuis Kamervragen gesteld [27-3-2015] en daarop antwoorden gekregen van minister Ploumen [20-4-2015].

Reactie in Trouw: TTIP bedreigt de democratie Meer lezen »

Ex’Tax: grondstoffen en ecologie uit zicht geraakt in studie fiscale vergroening

De studie ‘New Era. New Plan’ van Ex’Tax gonst in beleidskringen als uitwerking van één van de belangrijkste voorstellen voor verduurzaming van de economie. De aandacht die Ex’Tax weet te genereren voor fiscale vergroening verdient alle lof. Het rapport stelt echter teleur. De ‘vergroening’ wordt grotendeels geregeld via de BTW, belasting op toegevoegde waarde. Dat voorstel is nieuw noch vernieuwend. Het staat zelfs haaks op het oorspronkelijke idee van Ex’Tax: het heffen van belasting op ‘onttrokken waarde’. Platform DSE pleit ervoor deze misser te herstellen en in te zetten op een echt vergroenend belastingstelsel. Deel 1 van een serie over groene belastingen.

Op 27 november 2014 verscheen ‘New Era. New Plan. Fiscal reforms for an inclusive, circular economy’, het rapport van The Ex’Ta Project over vergroening van het belastingstelsel waar reikhalzend naar werd uitgezien. Zulke ‘fiscale vergroening’ wordt gezien als een probaat middel om de economie te verduurzamen. Het betreft een uitruil van belasting op arbeid (nu te hoog) tegen belasting op consumptie en vervuiling (nu te laag). Door arbeid goedkoper te maken en grondstoffengebruik duurder, wenden we vanzelf de steven naar een economie die meer op creativiteit en dienstverlening draait en minder op de verkoop van verspillende en vervuilende producten. …

Ex’Tax: grondstoffen en ecologie uit zicht geraakt in studie fiscale vergroening Meer lezen »

Nieuwe Drachme als uitweg voor de Griekse crisis?

Roepen dat Griekenland uit de Euro moet is roekeloos, schrijven platformleden Martijn Jeroen van der Linden en John Huige op duurzaamnieuws.nl. Het is niet solidair met de Grieken en gevaarlijk omdat de psychologische en economische effecten niet te overzien zijn. Voor de positie van de EU zou het rampzalig zijn. Bovendien is een exit verdrag technisch niet geregeld. Meer lenen en meer bezuinigen door Griekenland is echter ook geen optie. Onder het strenge regime van de trojka is veel te weinig vooruitgang geboekt. Griekenland kan geen kant op: het land is monetair failliet. 

Daarmee houdt het land natuurlijk niet op te bestaan; het moet hoe dan ook verder. Hoe, is dan de hamvraag. Een Nieuwe Drachme, die een leven leidt naast de Euro, zou een uitweg kunnen bieden.

Lees verder op duurzaamnieuws.nl

Nieuwe Drachme als uitweg voor de Griekse crisis? Meer lezen »

De maatschappelijke kosten en baten van windmolens

Cover BM WindmolensIn oktober 2014 ontstond er nogal wat commotie rondom het rapport ‘MKBA Windenergie binnen de 12-mijlszone’ dat was opgesteld in opdracht van het ministerie van Economische Zaken. De maatschappelijke kosten van het aanleggen van windmolenparken werd beraamd op een slordige vijf miljard euro. Koren op de molen van de klimaatsceptici van de VVD en andere tegenstanders van schone energie – maar anderen gaven stevige kritiek op het onderzoekswerk dat achter de MKBA zit.

Bram Meulenbeld schreef in samenwerking met Lou Keune en Gerrit Stegehuis een uitgebreide review van de studie. Naast concrete missers in de studie te benoemen, constateert Meulenbeld dat de opzet van dit type MKBA voorbij gaat aan talrijke mens- en natuurwaarden, waardoor bepaalde geldwaarden veel te sterk tot uitdrukking komen.

Er is dus niet alleen veel af te dingen op de conclusies van de MKBA-studie, maar ook op het economisch instrumentarium dat zulk soort rapporten en conclusies oplevert, waarin een onnodig negatieve kijk op de transitie tot een duurzamere energievoorziening ontstaat.

Open de review (PDF)

De maatschappelijke kosten en baten van windmolens Meer lezen »

E-book ‘Ivania Brooks Torres 1973-2006’

IvaniaCoverLou Keune beschrijft het leven van Ivania Brooks Torres, een jonge vrouw uit Managua, Nicaragua. Ivania werd 33 jaar oud. Met haar dood kwam een einde aan een voortdurende strijd om bestaansmiddelen voor haar en haar vijf kinderen. Zij had van alles geprobeerd, een winkeltje, naaien, eten verkopen, werken in een viskraam, huishoudelijke hulp, en ook prostitutie. Wanhopig werd zij ervan, toch steeds weer opnieuw aanpakken. Uiteindelijk werd zij doodziek waarschijnlijk als gevolg van AIDS. Haar kinderen, de oudste zestien jaar, de jongste twee jaar, bleven alleen achter en stonden er vanaf toen alleen voor. …

E-book ‘Ivania Brooks Torres 1973-2006’ Meer lezen »

Geldschepping: burgerinitiatief maakt furore, debat op Follow The Money

De cast van De Verleiders is bij de research voor het recentste stuk Door de bank genomen in een groeiende staat van ontsteltenis geraakt over het functioneren van het bankwezen – en over de geldschepping in het bijzonder. Private banken maken geld door gewoon maar wat getallen in de computer in te voeren. Dat privilege leidt tot een cowboyeconomie waarin alles mogelijk lijkt, totdat de economie het woekerende geld niet blijkt te kunnen bijbenen en de soufflé leegloopt. De Verleiders sloegen de handen ineen met stichting Ons Geld en startten een burgerinitiatief, waarbij de benodigde 40.000 handtekeningen in twee dagen tijd binnen waren, onder andere dankzij aandacht in De Wereld Draait Door (13-01).

Ook Platform DSE ziet in deze private geldschepping een bedreiging voor de stabiliteit en duurzaamheid van de economie en roert zich hier al jaren om. Platformlid Martijn van der Linden reageerde op een column van Robin Fransman dat werd gepubliceerd op de website Follow The Money. Via de link is het stuk van Fransman, dat hij schreef als open brief aan de cast van De Verleiders, eenvoudig vindbaar. Na Martijns brief publiceerde FTM een weerwoord van Fransman.

Geldschepping: burgerinitiatief maakt furore, debat op Follow The Money Meer lezen »

TTIP: Waarom het geen goed idee is

Gerrit Stegehuis

Sinds juli 2013 onderhandelen de EU en de Verenigde Staten over een vrijhandelsakkoord, het Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP). Doel van het verdrag is niet zozeer het verlagen van wederzijdse importtarieven, want die zijn al laag, maar vooral het terugdringen van andere barrières voor de handel. Als producten in EU en VS aan dezelfde regels moeten voldoen, wordt de productie goedkoper, stimuleert dat de handel, en levert dat banen en geld op, is het idee. Dit artikel laat eerst zien dat de vermeende voordelen van TTIP twijfelachtig zijn, en vervolgens vooral hoezeer de politiek zichzelf buitenspel dreigt te zetten bij en na de aanvaarding van het verdrag. Tenslotte wordt in het algemeen de vraag opgeworpen of zoveel mogelijk handel een doel is om na te streven.  …

TTIP: Waarom het geen goed idee is Meer lezen »

Open brief aan Nieuwsuur: ontdoe economische groei van zijn ontastbare heiligheid

“Het kritiekloos praten over het al of niet herstellen van ‘de economie’ wekt de indruk dat we hier met een boven iedere kritiek verheven religie te maken hebben.”

Geachte redactie van Nieuwsuur,

Hierbij vraag ik uw aandacht voor de wijze waarop in Nederlandse radio- en televisie nieuwsrubrieken in het algemeen en Nieuwsuur in het bijzonder over de ontwikkeling van ‘de economie’ wordt gesproken. Dat gebeurt meestal met de tweedeling ‘slecht’ en ‘goed’ of niet of wel optreden van ‘herstel’. Goed is dan groei of meer consumptie, en slecht is geen groei of zelfs krimp en minder consumptie.

Open brief aan Nieuwsuur: ontdoe economische groei van zijn ontastbare heiligheid Meer lezen »

Review Monitor Duurzaam Nederland 2014

In november kwam de Monitor Duurzaam Nederland 2014 (MDN) uit, de derde versie, na die van 2009 en 2011. De Monitor geeft via een groot aantal indicatoren weer hoe het er in Nederland voor staat met de kwaliteit van leven. Het gaat niet alleen om de stand van zaken ‘hier en nu’, maar ook om de vraag of we niet zóveel hulpbronnen gebruiken om die kwaliteit van leven te kunnen waarborgen, dat toekomstige generaties of mensen elders daar de dupe van zijn.

Bij de hulpbronnen wordt niet alleen gekeken naar natuurlijk kapitaal (grondstoffen, klimaat, enz), maar ook naar sociaal, menselijk en economisch kapitaal. In de eigenlijke Monitor gaat het dus om ‘hier en nu’, om ‘later’ en om ‘elders’. In het volgende hoofdstuk worden de indicatoren nogmaals, en in wat meer detail, bekeken, onderverdeeld per domein (bijv. gezondheid of klimaat en energie). In het laatste hoofdstuk worden indicatoren bekeken voor ‘groene groei’, waarbij vooral de vraag is of er sprake is van relatieve of absolute ontkoppeling van die indicatoren t.o.v. het Bruto Binnenlands Product (BBP): als het BBP stijgt, gaat de milieudruk dan relatief minder omhoog (relatieve ontkoppeling), of daalt hij zelfs (absolute ontkoppeling)?  …

Review Monitor Duurzaam Nederland 2014 Meer lezen »

De wereld in 2015

Wi2015_ipadIn ‘The World in 2015’ voorspelt The Economist dat lange, hectische werkdagen in dit nieuwe jaar helemaal uit de mode raken. “Druk-druk-druk?” Nee, de overvolle agenda is in 2015 niet meer iets om mee te koketteren. Juist een opmerking als “ik heb als een blok geslapen” zal het vanaf nu goed doen.

Werk verliest langzaamaan iets van zijn sublieme status; het vermogen om tijd vrij te maken voor rust, hobby en sociale contacten wint in aanzien. Maar The Economist heeft zich alsnog niet uit het eigen moeras weten los te maken. …

De wereld in 2015 Meer lezen »

De onzichtbare hand zichtbaar maken – markten in de circulaire economie

Lezing van John Huige bij de Circular Economy Hotspot van de Dutch Design Week 2014.

De visie op de circulaire economie heeft af en toe trekken van een panacee, een wondermiddel om de economie en het milieu uit het slop te halen. Als alles maar circulair gaat, dan komt het wel goed. Ik maak daar wat kritische kanttekeningen bij aan de hand van de ideevorming over markten en marktmacht. Hoe beïnvloedt dat de verdere ideevorming over de circulaire economie? En wat is de mogelijke rol van de creatieve industrie daarbij? …

De onzichtbare hand zichtbaar maken – markten in de circulaire economie Meer lezen »