“Never waste a good crisis”, het citaat van Hillary Clinton werd twee keer aangehaald tijdens de presentatie en lijkt inderdaad overeen te komen met de boodschap van het boek Voor een Duurzame en Solidaire Economie. Het moet maar eens afgelopen zijn met het neoliberale ideaal van voortdurende economische groei, verdere deregulering en verminderde aandacht voor ecologische en sociale crises.
Het boek van John Huige en Lou Keune biedt, zoals Emile Roemer tijdens de boekpresentatie zei, “niet zoveel nieuws”, maar weet wel een aantal zaken duidelijk en overzichtelijk te presenteren. De schrijvers bekritiseren berichtgeving over de huidige crisis, omdat er bijna uitsluitend aandacht is voor het economische aspect terwijl de sociale en ecologische crises nauwelijks genoemd worden, terwijl deze laatste eigenlijk veel urgenter zijn. Ook zeggen Huige en Keune dat het geen afzonderlijke crises zijn, ze zijn met elkaar verbonden.
Het grootste probleem is dat we te weinig betalen voor producten. Sociale en ecologische kosten worden volledig buiten de prijsbepaling gehouden. Hierdoor betalen anderen dan de kopers voor deze kosten, diegene die direct geraakt worden door sociale en ecologische achteruitgang. Om tot een meer solidaire en duurzame economie te komen dient er een einde te komen aan systeemkenmerken als winstmaximalisatie, groeiverslaving en onevenredige eigendomsverhoudingen. In een duurzame en solidaire economie moet hiervoor plaats gemaakt worden voor welvaart zonder groei, voorziening in noodzakelijke zorg voor iedereen, samenwerken in plaats van competitie en dit alles binnen de ecologische draagkracht van de aarde.
Deze transitie zorgt voor een dalende materiële welvaart in het ‘westen’, en om mensen zo ver te krijgen moet er aandacht zijn voor de voordelen van transitie. Omdat er minder productie is, kan er minder gewerkt te worden en zal er meer ruimte zijn voor persoonlijke ontwikkeling, zorg en cultuur. Materiële welvaart zal dus afnemen, maar het welzijn hoeft daar niet onder te lijden.
Tijdens de transitie zelf staat het huidige systeem ter discussie en is er plaats voor systeeminnovaties. Noodzakelijke stappen in dit proces zijn het ingrijpen in de markt om niet alleen productiekosten in de prijsberekening te brengen, maar ook sociale en ecologische kosten, het nakomen en uitbreiden van internationale hulp om tot een rechtvaardigere verdeling van het wereldinkomen te komen en een toename in ‘duurzaamheids-governance’, waarin de EU en de VN een rol kunnen spelen. In het boek worden concrete voorstellen gedaan om deze doelen te bereiken.
Door inzicht te geven in de urgentie van de veranderingen, aan te tonen dat de veranderingen leidden tot een betere wereld en met concrete voorstellen voor transitie te komen voldoet de duurzame en solidaire economie aan een ‘groot verhaal’. De kernpunten van het verhaal zijn het einde van het neoliberale model en een solidaire en mondiale visie. Deze hervormingen vinden plaats binnen een kapitalistisch kader. Ook al worden enkele stromingen genoemd die het liefst een complete systeemverandering zien, zoals ecosocialisten en anarcho-syndicalisten, pleitten Huige en Keune voor een solidaire en duurzame hervorming van dit systeem.
Voor meer details over het boek ziewebsite PDSE
(Door Sander van lanen)