Boekbespreking

We waren gewaarschuwd; hielp het?

classroom-1699745_640In maart is het 50 jaar geleden dat het rapport ‘Limits to Growth’ verscheen, dat diezelfde maand ook hier uitkwam als ‘Grenzen aan de Groei’. Het is een goede aanleiding voor een terugblik en om de balans op te maken. Journalist Jaap Tielbeke doet dat in het boekje ‘We waren gewaarschuwd’, dat gelijktijdig bijna onverkort ook als lang artikel in De Groene verscheen. Langs vier jaartallen (1972, 1992, 2002 en 2022) laat Tielbeke zien hoe het rapport tot stand kwam en ontvangen werd, en hoe er in de decennia daarna over werd gepraat, meer dan dat ernaar gehandeld werd.

We waren gewaarschuwd; hielp het? Meer lezen »

Thomas Piketty als historicus – een boekbespreking

classroom-1699745_640Thomas Piketty – Kapitaal en ideologie. De Geus. 2020. 1114 bladzijden. Oorspronkelijke titel: Capital et idéologie. Editions du Seuil. 2019.

Een decennium geleden was de in 1971 geboren Fransman Thomas Piketty nog een onbekende econoom. Maar dat veranderde razendsnel na de publicatie van zijn boek Le Capital au XXIe siècle in 2013 en nog meer na het verschijnen van de Engelse vertaling daarvan, getiteld Capital in the twenty-first century, in 2014. In datzelfde jaar verscheen een Nederlandse uitgave van 816 pagina’s.
Sindsdien staat Piketty zozeer in de belangstelling dat hij wel een rockster econoom wordt genoemd. Al in 2014 bezocht hij in Nederland de Tweede kamer, waar hij vertegenwoordigers van verschillende partijen, van VVD tot SP, ontmoette. Op 27 mei van dit jaar verscheen in de Volkskrant een gemeenschappelijk artikel van hem en Groenlinks voorman Jesse Klaver en drie weken daarna, op 18 juni, spraken PvdA leider Lodewijk Asscher en hij publiekelijk via het beeldscherm met elkaar.

Thomas Piketty als historicus – een boekbespreking Meer lezen »

Van Fantoomgroei naar een nieuwe economie

classroom-1699745_640In hun boek Fantoomgroei onderzoeken Sander Heijne en Hendrik Noten waarom ondanks alle economische groei de afgelopen veertig jaar de reële gezinsinkomens nauwelijks zijn gestegen, ofwel ‘waarom we steeds harder werken voor steeds minder’, zoals de ondertitel luidt. De aanname dat economische groei automatisch leidt tot betere lonen en meer welvaart klopt kennelijk niet. Waar komt die scheefgroei vandaan, en wat kunnen we ertegen doen, zijn de vragen die de auteurs zich stellen.

Van Fantoomgroei naar een nieuwe economie Meer lezen »

De Aarde doet er niet toe

de nieuwe revolutionaire golfOnlangs is van Rob de Wijk het boek De nieuwe revolutionaire golf. Waarom burgers zich van hun leiders afkeren (2016. AUP. 19,95 euro) verschenen. Het is een zeer informatief en goed geschreven boek. De grondgedachte ervan is dat er doorgaans een – stilzwijgend – contract bestaat tussen overheden en burgers waarbij burgers overheidsgezag aanvaarden als hun bepaalde zekerheden worden geboden. Die zekerheden in de vorm van welvaart en veiligheid worden tegenwoordig in allerlei delen van de wereld ondermijnd en daardoor ontstaan populistische bewegingen die het overheidsgezag ondermijnen.

De Aarde doet er niet toe Meer lezen »

Transitie: Onze welvaart van morgen

barrez-transitieHet zal er toch eens van moeten komen. De economie zal door andere principes en belangen geleid moeten worden dan door winstmaximalisatie en geopolitieke kapitaalbelangen. De crises van natuur en milieu bedreigen de mensheid al op korte termijn, om te beginnen in veel gebieden die tot de zogenoemde ontwikkelingslanden worden gerekend. En dat bovenop de bedreigingen die de mensen zich zelf en elkaar aandoen, en die bijvoorbeeld in grootschalige armoede en ongelijkheid, en in migratie en oorlogen tot uitdrukking komen.

Er ligt een agenda te wachten, een agenda van vele kleinschalige en grootschalige veranderingen in de inrichting van ieders leven en de samenleving als geheel. Blijft het bij die agenda, dan wordt het leven ondraaglijk. Er zal een overgang moeten plaatsvinden naar een sociaal-ecologische orde. Het gaat om niet minder dan systemische veranderingen, veranderingen van de heersende maatschappelijke en ecologische systemen. En dat wordt transitie genoemd.

Verscheidenheid en samenhang

Zie daar het hoofdthema van het nieuwste boek van Dirk Barrez. Barrez is in Vlaanderen maar ook in Nederland een hoog gewaardeerde onderzoeker en activist met een lange staat van dienst. …

Transitie: Onze welvaart van morgen Meer lezen »