Jan van Arkel publiceert met zijn uitgeverij regelmatig boeken die met een ‘andere economie’ te maken hebben, van auteurs als Tim Jackson, Richard Heinberg, Marius de Geus of Helen Toxopeus. Hij heeft nu de nieuwe website www.4eco.nl opgezet, waar ook de thema’s uit die boeken aan de orde komen. Platform DSE laat Jan hieronder graag aan het woord.
Ik wil met de website www.4eco.nl je kennis verdiepen en je verbanden doen begrijpen. De naam is de afkorting van zes rubrieken (4x een e, een c en een o): ecologie, economie, energie, ethiek, complexiteit & ontwrichting. Ook is er nog een ‘ecopedia’, een soort wiki van de website.
Ik vroeg mij af: ‘Wat zal de toekomst brengen?’ We hebben tenslotte slechts één aarde en de situatie lijkt precair. Ik bedacht dat er in deze vluchtige tijden ook onontbeerlijke fundamentele kennis bestaat die meestal buiten beeld blijft.
Ik dacht ook dat we zonder die kennis geneigd zijn de verkeerde oplossingen te kiezen, omdat onze intuïtie ons op het verkeerde spoor zet. Het leek me dat we perspectief nodig hebben om voorbereid te zijn op die onzekere toekomst. Ik heb daarom de website 4eco het motto meegegeven: “Wat moeten we weten? Wat kunnen we doen? Wat mogen we hopen?”
4eco probeert dus in een leemte te voorzien. Veel artikelen geven je een verrassende kijk op dingen. Ze zijn verhelderend en leerzaam, al moet je er soms ook je best voor doen. Je kunt je per feuilleton (gratis) abonneren op de nieuwe artikelen. Dan vind je elke ochtend een nieuw stukje bij de mail, mèt een mooie foto, van het ene artikel na het andere.
Kijk er eens naar. En als het je bevalt, maak dan alsjeblieft luid reclame. Want de verspreiding van deze kennis is geheel afhankelijk van ‘hoort, zegt het voort’.
Hieronder nog wat er zoal aan ‘Wat moeten we weten’ in de zes rubrieken aan de orde komt. 4eco startte op 25 november met de nieuwsbrief.
De inhoud van www.4eco.nl (tot nu toe):
Ecologie: In één lang stuk, opgesplitst in drie artikelen, vertelt D.F. Owen over ons milieu, over soorten en draagkracht, levensgemeenschappen en voedselwebben en over ecosystemen, voedselpiramides en kringlopen. De vele voorbeelden maken het verhaal levendig. Aan het eind wordt dit in systeemtermen gegoten: dus dat is milieuverontreiniging. Dit alles volgt op een inleiding over ecologische uitputting en eindigt met een holistische visie op de aarde.
Economie: Onze economie leidt aan groeidwang en consumptiedrang, met geld als een gevaarlijke dwingeland. Hoe lang kan ons haperend economisch systeem dit nog behappen? Vroeger was het anders. In de middeleeuwen bracht lokaal geld bloei in plaats van groei, maar die verloren we aan koningen, koopmannen en multinationale ondernemingen. En als zij ons de economische groei niet brengen, waar komt die dan vandaan?
Energie: Energie is misschien wel het meest veronachtzaamde en problematische aspect van alle e’s in 4eco. We begrijpen de betekenis niet van een economie met een dalend netto energierendement. Onze complexiteit en energievoorziening vormen een siamese tweeling. Dezelfde welvaart vergt straks dubbel zoveel energie. De entropie wordt opgevoerd. Vormt de transitie naar duurzame energie een uitweg? Kunnen energiebesparingen ons redden? Of lopen die stuk op de groeidwang waarin het systeem gevangen zit?
Ethiek: 4.000 jaar geleden begon in Sumerië de discussie over waar het met de maatschappij naar toe moet. Hier vragen wij ons ook af: zijn wij psychisch wel toegerust om problemen als klimaatverandering aan te kunnen? En ook: worden we steeds meer willoze, en toch agressieve consumenten, of zijn we burgers die zelf in staat zijn van hun (energie)verslaving en andere driften af te komen?
Complexiteit: Wat zijn (complexe) systemen eigenlijk? Waaruit zijn ze opgebouwd, hoe werken ze en kun je kijken met een ‘systeembril’? Gaan we ten onder aan tomeloze complexiteit of aan een verkeerde beoordeling van materie, energie en informatie? Het blijkt dat we intuïtief meestal precies verkeerd ingrijpen; en dat we negeren dat de economie aan de dezelfde wetten moet voldoen als de ecologie: de natuur van de economie. Complexiteit komt ook veelvuldig terug in de rubriek Ontwrichting.
Ontwrichting: We kijken naar de opkomst en ondergang van wereldrijken – ook van het Westen; en naar een wereld-systeem met een ingebakken einde. We zien dat de samengestelde groei èn de verhouding tussen kapitaal en natuur het kapitalisme fataal kunnen worden; net als een energie-complexiteitsspiraal, en een kwetsbaar complex financieel netwerk. En dan zijn er nog kwetsbare netwerken, ecologische kantelpunten, klimaatomslag, en de maatschappelijke barrières die het voorkómen van ontwrichting in de weg zitten. Transitiepijn zal onvermijdelijk zijn.