Het rapport van de commissie Wijffels over het Nederlandse bankwezen is positief ontvangen. Niet ten onrechte. Het rapport is helder geschreven, zeer informatief, geeft inzicht in zwakke elementen in het bankwezen en bevat een veelheid van op zich relevante aanbevelingen. Toch zijn wij zeer teleurgesteld over dit rapport. Die teleurstelling heeft vooral te maken met de analyse die de commissie maakt van het huidige financiële stelsel en het missen van de kern van het probleem: geldcreatie door particuliere banken.
In onze visie staat centraal dat sinds de neoliberalisering van de economie – sinds eind jaren zeventig van de vorige eeuw – er een enorme explosie van creatie van geld heeft plaatsgevonden. Alles, ook de reële economie, is onderworpen aan de dwingende maatstaf van maximalisering van geldwinsten. De financieel-economische crisis zoals die met het failliet van Lehman Brothers zichtbaar werd, is echter een van de gevolgen van dat type denken.
Nog wezenlijker is dat die ontwikkeling ecocide en sociale tegenstellingen heeft versterkt. Want de beschikbaarheid van het door private banken uit niets gecreëerde geld dwingt tot het zoeken van winstgevende aanwendingen, ook als het reële nut of de wijsheid van die aanwendingen zeer twijfelachtig is. De afgelopen decennia zijn allerlei ecologische en maatschappelijke kosten niet meegeteld omdat zij niet of te weinig vergezeld gingen van monetaire transacties.
De eerder genoemde aanbevelingen van de commissie kunnen zeker positief gewaardeerd worden. Maar tegen de achtergrond van de meer fundamentele crisis van het financieel-economisch stelsel hebben zij hooguit, en op onderdelen, een mitigerende werking. Ten principale verandert er niets. Het oneindige geloof in de markt, wat de crisis heeft veroorzaakt, heerst nog steeds. Ondanks dat wetenschappelijk bewijs dat geldcreatie door de overheid tot inflatie leidt ontbreekt, blijven velen geloven in de onzichtbare hand.
Lees het gehele commentaar met bijlagen hier:Commentaar_Platform DSE_juli 2013
Dit commentaar is ook naar Trouw gestuurd ter publicatie.