Workshop 7 – Media – Tilburg 2008

verslag Anke van Altena

Download

Discussieleider: Marc Broere (hoofdredacteur lokaalmondiaal)
Inleider 1: Dirk Barrez (freelance journalist, VRT)
Inleider 2: Tjabel Daling (Het Financieele Dagblad)

Discussianten: Barbara Kathmann (LLink), Alma de Walsche (Mo*), Aart Zeeman (journalist, verslaggever en presentator Netwerk)
Tjabel Daling is in deze werkgroep verontschuldigd maar leverde wel een schriftelijke bijdrage. U kunt het hier downloaden.

Dirk Barrez opent de werkgroep waarbij hij verwijst naar de petitie die in Nederland en Belgiƫ loopt over de Index voor Duurzame Economische Welvaart (ISEW). Omdat het belangrijk is na te denken over de manier waarop we meten.

De media zijn cruciaal voor maatschappelijke verandering en tegelijk ook het probleem. Het is hierbij niet de bedoeling collega’s te beschuldigen. Want individueel zijn dat allemaal schitterende mensen. Maar het blijkt dat de maatschappelijke verandering waarvoor ze individueel staan niet tot uiting komt in groep. In groep is de media niet de som van hun geheel.

Barrez wil ons wijzen op het belang van goede informatie. Maar welke koers moeten we varen? Welke beslissingen moeten we nemen? Want de informatie-overvloed is ook een probleem van de media. De rol van de media is de waarheid te delen.
De boodschappen van de media hebben een grote veronderstelde betrouwbaarheid.

Het imago van de onafhankelijkheid van de media blijft en is de reden van betrouwbaarheid. Met de term “massamedia” worden communicatiemiddelen aangeduid die potentieel een massaal bereik hebben, waarmee wordt bedoeld dat ze, door hun toegankelijkheid voor een groot deel van de bevolking, een groot bereik hebben en dat hun berichtgeving zo is geconstrueerd dat deze begrijpelijk is voor een groot publiek.
Maar ook: Massamedia heeft het voor een groot deel opgegeven ons compas te zijn, omdat ook nieuws koopwaar is. Nieuws balanceert tussen economie en cultuur.

Nieuws verkoopt best:
– Emotie: sterke beelden, actie, spectakel, show
– Nabijheid: hoofdpunten zijn in tientallen procenten van buitenland naar binnenlands nieuws.
– Eenvoudig: nieuwsbericht duurt enkele seconden.
– Anti-intellectueel: talk of the day, herkauwen. Vb: klimaatverandering
– Probleemgedreven ipv oplossinggedreven

Gevolg hiervan is dat berichten in ruis en overvloed aan ongestructureerde info tot ons komt waaruit ook blijkt dat de media de opdracht niet meer aankan. Ze overschrijdt deonthologische regels en komt onvermijdelijk terecht in DESinformatie.

Maar media mag geen verwarring scheppen. Zijn we het daarover eens?
De algemene reacties op dit betoog leggen een aantal herkenbaarheden bloot. Zo worden de redacties overspoeld om a.u.b. niet meer over klimaatverandering te schrijven. Niet alleen zijn mensen verzadigd met dergelijk nieuws, ook mensen die de klimaatverandering ontkennen reageren. Waarbij gesteld wordt dat een debat met stemmen die geen maatschappelijke grond hebben, geen forum mag krijgen in de media. (bvb. Niet democratische partij, negationisten, …) Het kan niet de bedoeling zijn om een debat te voeren over iets waarover geen debat is (opwarming van de aarde door menselijk toedoen).

Alma De Walsche wees ons op de grote verantwoordelijkheid voor de juiste boodschap, waarin journalisten de opdracht hebben goed geschoold te zijn. Ze moeten een correct begrippenkader onwikkelen en de juiste boodschap vertalen.

Vijfentwintig procent van de Nederlanders bereiken we enkel via de massamedia. Hoe brengen we die met fris en leuk nieuws? We weten dat als het over klimaatverandering gaat, er vaak het gevoel ontstaat dat de hele wereld op de schouders gedragen wordt. De boodschap komt beter aan als “je best doen” ook goed is. Zoeken naar een goede mix van techniek en emotie maakt een goede boodschap. Llink verbindt journalistiek met tips naar je eigen leven.

We merken op dat de kijkcijfers heel bepalend zijn bij het brengen van nieuws en we mogen niet vergeten dat ook de sociale media hun eigen massamedia hebben. Zijnde Kerk en Leven (vlaanderen), mutualiteiten en werknemersbonden.

Vervolg >>>