verslag Ilse Mertens
Inleider 1: Leida Rijnhout (coördinator VODO)
Inleider 2: Piet Terhal (voorzitter bestuur Oikos)
Leida Rijnhout – Leida begint haar inleiding met een korte voorstelling van VODO. Vervolgens geeft zij aan dat de kern van haar verhaal bestaat uit de Noord-Zuidverhoudingen. Op hun beurt wordt binnen deze Noord-Zuidverhoudingen de nadruk gelegd op de ecologische schuld (=natuurlijke hulpbronnen weghalen uit het Zuiden ten voordele van het Noorden). Hierbij moeten we volgens Leida leren inzien dat ontwikkelingswerk, thuiswerk is en dat wij het dus zijn die de kansen van het Zuiden belemmeren. Verder houdt Leida ook een pleidooi om in het kader van de herverdeling niet langer aan armoedebestrijding te doen, maar aan excessieve rijkdombestrijding, herverdeling dus.
(De begeleidende presentatie vind u hier als pdf bestand).
Piet Terhal – zie Inleiding
Stellingen
Stelling 1: Mens- en natuurwaarden gaan uit boven geldelijke belangen. Daarom moeten duurzame en solidaire welvaartsindicatoren leidend zijn bij het nemen van economische beslissingen.
Aangezien deze stelling ook erg aansluit bij andere workshops, wordt beslist om hier niet verder op in te gaan.
Stelling 2: Het huidige begrip en beleid van economische groei moet op de helling:
– Verschuiving van materiele naar immateriële welvaartsvergroting;
– Verschuiving van meer naar minder belasting voor mens en natuur;
– Primaat van herverdeling boven verrijking.
Stellinginname van de discussianten
Diederik Samsom (lid Tweede Kamer, PvdA): Zowel groei (= enkel het eigen belang dienen) als geen groei (= niets doen) is een laffe oplossing. Er is steeds een streven naar meer, naar groei. Het is niet de opdracht om die groei te stoppen, wel om de herverdeling op te nemen in die groei.
Streven naar langzamere groei, die zich beter verhoudt tot de herverdeling. Als je in Nigeria gaat herverdelen worden alle nigerianen hun inkomsten te laag. Er moet dus een selectieve herverdeling komen en dit niet enkel in het noorden maar mondiaal.
Abraham de Kruijf (IDA innovatie): Belangrijk is wat wij van binnen vinden, dan kan er ook vanbuiten iets veranderen.
Waarden zijn om waar te maken en groei mogen we niet als doel zin, maar als resultaat. Binnen dit alles is het dus belangrijk dat we verantwoordelijk handelen.
Rob Gort (Directeur Bouwcarrousel BV, vml. Lid Derde Kamer): Er zal een verschuiving moeten plaatsvinden naar goederen die niet meer overbodig zijn. Consuminderen van vervuilende producten en consumeren van alternatieven. De werkelijke zin van het leven zit uiteindelijk in vriendschap… terwijl we verslaafd zijn geraakt aan het materiële. Belangrijk is ook de ruilvoet, met 1 euro kan je in China veel meer dan hier. We zullen iets moeten doen om deze ruilvoet weer in evenwicht te kunnen brengen.
Tuur Elzinga (Lid Eerste Kamer, SP): De vraag “Hoe kom je tot de herverdeling?” stelt Tuur voorop in zijn visie over groei en herverdeling. Volgens hem zijn er 1000 oplossingen, maar blijft de vraag hoe men deze kan realiseren. Door wetten, dwang en belastingen was het antwoord dat Susan George hier in de voormiddag op gaf. Of is het heruitvinden van het Keynesianisme de oplossing? Je kunt heel wat doen, maar daarom is het nog niet steeds rechtvaardig. Het is een ideologisch beeld, maar geen horloge die je even kan terugdraaien. Sowieso moet je, volgens Tuur, de herverdeling op internationaal niveau aanpakken.
Francine Mestrum (ULB): Volgens Francine is een positief verhaal nodig. Dit zit niet in het beklemtonen van de factor geluk. Als mensen steeds meer willen gebruiken, is dit een teken dat dit hen gelukkig maakt. Dus heeft het geen zin om dit tegen te spreken. Je moet streven naar meer gelijkheid in de wereld, want dit zorgt dan weer voor meer vrijheid en dat is wat mensen gelukkig maakt.
We moeten naar een duurzame welvaartsvergroting. We moeten niet de consumptie, maar de niet-duurzame consumptie terugdringen. Mensen willen niet consuminderen. De economische groei zoals vandaag is een oorzaak van armoede, hiervan moeten we af. Herverdeling moet mondiaal gerealiseerd worden, via belastingen om zo te komen tot meer gelijkheid en vooruitgang in noord en zuid.
Ted van den Bergh (directeur Stichting Triodos Foundations): Mensen in Papoea-Nieuw-Guinea zullen het met die stelling niet eens zijn, want de kindersterfte is er 40%. Dit krijgt dus meer aandacht dan bijvoorbeeld de problematiek van illegale houtkap. Door dergelijke omstandigheden kunnen we niet verwachten dat er een revolutie zal plaatsvinden. Dit wil uiteraard niet zeggen dat we het niet eens zijn over waar we naartoe willen met onze ontwikkelingen.