Dit is de toespraak die Jan Juffermans hield op 22 januari 2019 in het Tweede Kamer-gebouw bij de aanbieding van de Petitie Brede Welvaart 2019 – 2030 aan de leden van de vaste Kamercommissie voor Economische Zaken en Klimaat
Geachte leden van de Commissie,
Bedankt voor de gelegenheid een bijzondere petitie aan te mogen bieden. Dat doen we namens 31 organisaties, samen goed voor ruim 2,9 miljoen leden en donateurs.
Mijn naam is Jan Juffermans, voorzitter van het Platform Duurzame en Solidaire Economie. Ik zal een korte toelichting geven. Daarna geef ik het woord aan Chantal van den Bossche van Women Engage for a Common Future. Vervolgens bieden we de petitie aan.
Vorig jaar kwam de eerste ‘Monitor Brede Welvaart’ uit. Heel belangrijk, want daarin staat een dashboard met indicatoren, waarmee onze economie, ons nationale huishouden, veel beter in beeld wordt gebracht dan met het gebruikelijke BBP, het Bruto Binnenlands Product.
Die ‘Monitor Brede Welvaart’ laat goed zien dat onze welvaart ten koste gaat van mensen elders op Aarde, en ook van onze kinderen en toekomstige generaties. Daar moet nodig iets aan gedaan worden, want dit is een kwestie van mensenrechten, nu én later.
Gelukkig wil het huidige Kabinet proberen de snelle klimaatontwrichting binnen de perken te houden. Een belangrijk begin.
Maar ook op andere fronten wordt schade berokkend en zullen volgende generaties nare gevolgen ervaren van onze huidige economie. Bijvoorbeeld: de mondiale bodems degraderen, waarvan wij heel veel importeren. Denk aan de algehele plastic-vervuiling, in de oceanen tot zelfs in ons lichaam. En de mondiale biodiversiteit gaat dramatisch achteruit.
Dergelijke problemen zijn vooral het effect van onze veel te grote mondiale voetafdruk, in Nederland nu gemiddeld 5,9 ha per persoon. Dat is ruim drie keer meer dan het Eerlijk Aarde-aandeel van 1,7 ha , berekend bij de huidige wereldbevolking van ruim 7,6 miljard mensen… Daar zit het onrecht.
Vanaf de Club van Rome in 1972 tot het IPCC-klimaatrapport van eind 2018 werden we mondiaal vele malen gewaarschuwd. De analyse van de ‘Planetary Boundaries’ maakte duidelijk dat we al diverse veilige grenzen, voor mens én natuur, hebben overschreden. Daar komen de groeiende gevaren vandaan.
Dit kunnen we niet langer aanzien. We mogen nog van geluk spreken dat niet drie-kwart van de wereldbevolking in opstand is gekomen tegen de rijke landen met hun a-sociaal grote voetafdrukken.
Daarom vragen we u om spoedige bezinning en vervolgens een veiliger én rechtvaardiger beleid, om ieders recht op een Eerlijk Aarde-aandeel te respecteren.
Concreet vragen we een plan om onze mondiale voetafdruk binnen de komende 10 jaar drastisch te verkleinen, in samenhang met het klimaatbeleid. We denken aan een speciale commissie die dat voorbereidt.
Veel werk is al gedaan door de Taskforce Biodiversiteit & Natuurlijke Hulpbronnen, die o.l.v. Hans Alders (en met leden als Wisse Dekker, Loek Hermans en Roger van Boxtel) al in 2011 het rapport ‘Groene Groei’ publiceerde. De tweede aanbeveling vraagt om halvering van de Nederlandse voetafdruk in 2030! Kortom, het is niet uitzonderlijk wat we vragen, maar de urgentie is intussen nog groter geworden.
Samen met de regering kunt u dit proces in gang zetten. Het is een ongekende verantwoordelijkheid. Maar het is natuurlijk ook onze verantwoordelijkheid. Het zal echt van beide kanten moeten komen. Alleen samen kunnen we het tij keren, en hopelijk nog op tijd.