Deze expert meeting had een exploratief karakter. Veel is op tafel gekomen, veel ook niet echt uitgediscussieerd. Maar het heeft wel veel opgeleverd dat ons kan helpen om te komen tot een meer definitieve standpuntbepaling. Daarbij kunnen de volgende voorlopige conclusies worden opgetekend:
1 De verdere menings- en besluitvorming over global governance wordt van strategisch belang geacht. Want alle grote sociale en ecologische problematieken van tegenwoordig hebben en overwegend mondiaal karakter. Zij vereisen daarom mondiale regelingen met mogelijkheden van afdwingbaarheid, dus bovennationale beheers- en bestuursvormen.
2 Als het gaat om de mondiale vraagstukken van ecocyde en sociaal onrecht, dan moet geconstateerd worden dat er veel sprake is van hypocrisie in de presentatie van beleid en van beleidseffectiviteit. Bijvoorbeeld zijn op deze expert meeting diverse voorbeelden op tafel gekomen die illustreren dat als het gaat om mondiale inkomensoverdrachten er sprake is van financiële stromen van Zuid naar Noord in plaats van andersom. Ook zijn de doelstellingen van internationale ontwikkelingssamenwerking steeds meer naar beneden bijgesteld. Het is van belang deze hypocrisie door te prikken.
3 De urgentie van de verschillende sociale en ecologische wordt met de dag groter. Zie diverse recente internationale reportages daarover waaronder het HDR 2011. De mate van tegemoetkoming aan deze urgentie dient basiscraiterium te zijn voor alle lopende en toekomstige mondiale regelingen op gebieden als klimaat, voetafdruk, diversiteit, armoede, ongelijkheid, regionalisering, transparantie en democratisering.
4 Het is zeer waarschijnlijk dat bij hantering van het criterium van urgentie een botsing met op dit moment dominante beleidsopvattingen van neoliberalisme. Vrijhandel en vrijheid van kapitaalverkeer zijn beleidslijnen die een daadwerkelijke bestrijding van genoemde mondiale problematieken in de weg staan.
5 Sociale bewegingen en politieke partijen in het Noorden zullen bij hun menings- en besluitvorming veel meer uit moeten gaan van sociale bewegingen in ontwikkelingslanden.
6 Overheden treden bij de heersende financieel-economische crisis vooral op als bankers of last resort. Het wordt tijd om dat voorrangsbeleid te verlaten en primaat te geven aan resortgebieden als milieu, armoede en ongelijkheid, en werk.
7 Er zijn op deze expert meeting veel concrete voorstellen gedaan voor een verdere invulling van het mondiaal bestuur.
8 Wij, de mensheid, staat op dit moment voor enorme bedreigingen die enorme ingrepen vereisen. Kijkend naar het tegenwoordige beleid ter bestrijding van de financieel-economische crises, dan valt op dat de tientallen en honderden miljarden overheidsteun op tafel komen. Waarom komen die miljarden niet op tafel ter bestrijding van de andere mondiale crises. Het wordt tijd dat ook daarvoor ingrijpende maatregelen worden genomen, zie bijvoorbeeld de voorstellen vervat in het laatste HDR 2011, ook al kosten die grote geldsbedragen. Het Platform DSE kan overwegen om naar aanleiding van deze expert meeting een Appèl van Utrecht op te stellen, met deze conclusies als strekking.
(Lou Keune)