Bij de geboorte van DiEM 25

Het uitzicht op een duurzaam, ecologisch en solidair Europa lijkt steeds verder weg. De vluchtelingencrisis, het gebrek aan echte maatregelen voor het beteugelen van de financiële wereld en de geheimzinnigheid rond de TTIP onderhandelingen zijn voorbeelden hoe het niet moet. We willen die zaken in het kader van ons programma van De Grote Transitie in de loop van dit jaar aan de orde stellen. Voor dit beoogde debat is er nu ook een extra impuls met de komst van een nieuwe beweging.

De democratisering van Europa zal het centrale agendapunt vormen voor de nieuwe beweging DiEM 25 (Democracy in Europe Movement 25). Het cijfer staat voor 2025 en de belangrijkste aanjager van deze nieuwe beweging is Yanis Varoufakis, de voormalig Minister van Financiën van Griekenland.

Het voorlopige manifest heeft als missie: “To democratise Europe or to abolish the EU.” Op 9 februari zal Varoufakis zijn beweging in Berlijn presenteren. De keuze van Berlijn is pikant te noemen. Het feit dat Varoufakis met zijn DiEM 25 een duidelijke keus maakt voor Europa is een belangrijk gegeven. De missie geeft de urgentie aan, maar is ook een teken aan de wand, wat mij betreft terecht. Zonder een radicale democratisering zal de EU het komende decennium niet overleven. Dit sluit naadloos aan bij de formulering in de paragraaf over Europa in De Grote Transitie van het Platform DSE: “Als Europa zich niet vernieuwt tot een democratische, solidaire en ecologische structuur en blijft hangen in een neoliberale winner-take-all mentaliteit, dan zien we het somber in.”

Bij de geboorte van DiEM 25 Meer lezen »

Het bbp: “Van voren af aan beginnen”

Door: Lou Keune

Het was ergens in de jaren zeventig van de vorige eeuw. In de aula van onze universiteit vond een levendige discussie plaats over het karakter van de dominante vormen en paradigmata van de wetenschapsbeoefening. De spanningen spatten er vanaf. Het was vooral een confrontatie tussen gevestigde wetenschappelijke opvattingen en praktijken versus hooggespannen verwachtingen over de maatschappelijke mogelijkheden en taken van de wetenschap. Een van de topics in de discussie was de zogenaamde waardenvrijheid van de wetenschapsbeoefening. Dat mede naar aanleiding van toen onder studenten en sommige docenten populaire boeken als Simone de Bouvoirs ‘De Mandarijnen’ en Noam Chomsky’s ‘De macht van Amerika en de Nieuwe Mandarijnen’. Die lieten zien hoe intellectuelen terecht kunnen komen in een beroepspraktijk ten dienste van de heersende machten. Chomsky bijvoorbeeld beschreef hoe antropologen en andere sociaalwetenschappelijke onderzoekers werden ingezet in de oorlog in Vietnam, ten dienst van het Amerikaanse leger.

Het bbp: “Van voren af aan beginnen” Meer lezen »

Column Willem Hoogendijk: Vroege krimpers

in het groen_2Verantwoording van een krimppionier

Bij de maatschappijkritische milieugroep Aktie Strohalm formuleerde de bioloog Pieter Schroevers, toen verbonden aan het Rijksinstituut voor Natuurbeheer (RIN), al gauw (1970) onze missie. Behalve “de politiek ecologiseren en de natuur- en milieuwereld politiseren” ook “het grootschalige inperken, het kleinschalige ontwikkelen.” Daar begon het pleidooi voor krimpen al! (NB. Voor de rijke en rijk-wordende landen.) De bottomline is eenvoudig: de huidige economie die zozeer haar eigen fysieke (ecologische) draagvlak aantast, is hollend negatief. Dus is elke materiele krimp de enige weg naar herstel, naar weer enige … groei!

Column Willem Hoogendijk: Vroege krimpers Meer lezen »

Column Lou Keune: Overlevingseconomie?

Het heuvelland van Valkenburg was op deze zomerse dag in topvorm. Prachtig weer, veel groen, mooie doorkijkjes op de Geul en op kastelen, en alleen maar tevreden mensen die al wandelend genoten van deze mooie ervaringen. Vrienden die de streek niet kenden vergeleken het met het stroomgebied van de Loire. Mooier compliment is er niet, dacht ik zo.

En het was nog voor niks ook, je hoefde voor al dat prachtigs niet te betalen. Dat wil zeggen, je moest er wel naar toe reizen, dat kost wat, zeker als je uit Holland komt. De koffie en vlaai waren ook niet gratis. En al dat moois was ook te danken aan de gemeentelijke en provinciale overheden die er zorg voor dragen. En aan private instellingen als de Vereniging Natuurmonumenten die in dit gebied een van de kastelen, Genhoes, onder haar verantwoordelijkheid heeft genomen. Die moeten ook aan hun geld komen, vandaar het betalen van belastingen en het jaarlijks doneren. Kortom, voor niets gaat de zon op, ook op deze mooie dag. Maar eventjes toch dat geluksgevoelletje dat je ervan kon genieten zonder entree, het ging niet om geld maar om mens en natuur.

Column Lou Keune: Overlevingseconomie? Meer lezen »

19 oktober: Discussieavond over groene belastingen met o.a. Klaas van Egmond

Klaas van Egmond is “een stabiele factor in de Duurzame 100”, de jaarlijkse lijst van dagblad Trouw, waarin hij ditmaal op plaats 23 staat. In de deelselectie van ‘Inspirerende denkers’ staat hij zelfs bovenaan. Van Egmond is de hoofdspreker op onze discussieavond over groene belastingen op 19 oktober (zie hieronder). Via onderstaande link kunt u alvast bekijken wat volgens Van Egmond de kern van de zaak is.

▶  Bekijk het interview met Klaas van Egmond (3 min.)

Meld je aan: 19 oktober discussieavond in Utrecht

Arbeid wordt te hoog belast, consumptie en grondstoffen te laag. Het is duidelijk waar we met het belastingstelsel heen moeten, maar politiek ligt het stil. Maandagavond 19 oktober, van 20.00 tot 22.00 uur, gaan we erover in gesprek met diverse ingewijden.
Kosten: € 7,50. Studenten bezoeken de avond gratis (aanmelden wel verplicht).

Naast Klaas van Egmond zullen Carla Dik-Faber (Tweede-Kamerlid ChristenUnie), Giuseppe van der Helm (Tax Justice), Martijn Blom (CE Delft) en Paul Metz (Platform DSE) hun visie laten horen. Er is ruim gelegenheid voor discussie met de zaal.

▶  Klik hier voor meer informatie en aanmelding

19 oktober: Discussieavond over groene belastingen met o.a. Klaas van Egmond Meer lezen »

ISDS gezien vanuit het Zuiden

Terecht is er veel discussie over het Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP), het verdrag over handel en investeringen waarover de Europese Commissie en de Verenigde Staten onderhandelen. Een onderdeel dat veel verzet oproept is het Investor to State Dispute Settlement (ISDS), dat investeringen van bedrijven in een ander land moet beschermen. Als, na afsluiten van TTIP, Nederland een maatregel neemt die volgens een Amerikaans bedrijf de waarde van zijn investering hier aantast, kan dat bedrijf bij een tribunaal compensatie eisen. Voorstanders van ISDS wijzen erop dat het al heel lang bestaat, waarom zouden we er nu opeens tegen zijn. Inderdaad mag het de tegenstanders best in verlegenheid brengen dat er nu pas aandacht voor is. Het toenemend aantal ISDS-claims was tot nu toe vooral gericht tegen landen uit het ‘Zuiden’, waar ‘onze’ multinationals investeringen hebben. Alleen vanuit de Verenigde Staten zijn meer ISDS-zaken gestart dan vanuit Nederland, ook al gaat het daarbij vaak om buitenlandse bedrijven die hun Nederlandse brievenbusfiliaal daarvoor gebruiken. Dat ISDS ter discussie staat nu ook voor Nederland claims dreigen is prima, maar aandacht voor de Noord-Zuid dimensie mag dan niet ontbreken.

Hoe ISDS in het Zuiden uitwerkt, en hoe ontwikkelingslanden ISDS ervaren, kan geanalyseerd worden dankzij een aantal korte papers (‘Investment Policy Briefs’) die zijn gepubliceerd door het South Centre. Het South Centre is een organisatie van ontwikkelingslanden die de landen helpt activiteiten te coördineren en kennis uit te wisselen, zodat ze hun gezamenlijke belangen op het internationale speelveld beter kunnen behartigen. De papers beschrijven voor vijf landen ervaringen met investeringsverdragen, en vooral met ISDS, en geven aan welke conclusies de auteurs daaruit trekken. De auteurs werken soms voor de regering van het land, soms zijn het academici. In het vervolg bespreek ik kort de inhoud van de papers, om daarna wat algemene conclusies te trekken.

ISDS gezien vanuit het Zuiden Meer lezen »

Tijd voor een nieuwe Europese burgerbeweging

Column John Huige.  Dit is niet meer het Europa om me sterk voor te maken. Ik heb moeite met de manier waarop de Griekse regering in de onderhandelingen af en toe mede-Europeanen duidt. Maar ik heb uitgesproken afkeer van de vernederingen die andere Europese regeringsleiders en ministers Griekenland laten ondergaan. Vernederen is geen oplossing; het is een on-Europese manier om tot oplossingen van complexe vraagstukken te komen. De vernedering van Duitsland na de Eerste Wereldoorlog legde de basis voor de Tweede. Niet dat ik binnen enkele decennia een Griekse inval in West Europa voorspel, maar vernederen is geen basis voor duurzame samenwerking en verdere integratie. Tenzij dit een ragfijn spel is van antifederalisten om juist een verdere Europese integratie tegen te houden.

Tijd voor een nieuwe Europese burgerbeweging Meer lezen »

“Op weg naar eerlijke en duurzame voedsel- en landbouwsystemen”

Platform DSE sluit zich aan met zo’n twintig andere milieu-, landbouw- en ontwikkelingsorganisaties bij het ‘Voedsel Anders‘-manifest. Landbouw behelst een ingrijpende wijziging van de natuur en het landschap op meer dan een derde van het aardoppervlak. Landbouw heet ook wel de primaire sector en is in veel economieën cruciaal. Maar belangrijker nog: landbouw gaat om voeding, gezondheid, gemeenschap en zelfbeschikking. In veel gebieden is de landbouw geïndustrialiseerd en in handen van grote bedrijven. Vaak worden bodems en nabije natuurgebieden aangetast, boeren en bewoners van hun land verdreven, en consumenten bediend met producten waarvan ze de omstandigheden bij de oorsprong niet kennen. Platform DSE is voorstander van een meer regionale economie met gesloten kringlopen en zelfbeschikking voor gemeenschappen. Lees via de link het hele manifest.

“Op weg naar eerlijke en duurzame voedsel- en landbouwsystemen” Meer lezen »

Campagne ‘De Grote Transitie’ is van start gegaan!

Zojuist, op deze zinderende namiddag van Wereld Milieudag, hebben wij De Grote Transitie gelanceerd in Het Huis Utrecht, samen met Bas Eickhout, George van Houts, Irene van Staveren en Jan Terlouw.
Deze nieuwe campagne van Platform DSE bundelt 10 voorstellen voor een duurzame en solidaire economie, waarin niet financiële winst, maar de mens en de draagkracht van de Aarde centraal komen te staan.

▶ Zie het manifest en de 10 punten op www.degrotetransitie.nl

Op degrotetransitie.nl staat ook het nieuwe campagnefilmpje. Dus stuur bovenstaande link of deze email door aan de mensen in uw netwerk die ook warm lopen voor een nieuwe economie van mondiaal delen, meer welbevinden en een veilig klimaat.

Voor elk van de 10 punten van het Manifest worden na de vakantieperiode speciale vervolgactiviteiten georganiseerd, zoals een debat, een lezing of een hoorzitting. Via deze nieuwsbrief of via de site houden we u op de hoogte!

Campagne ‘De Grote Transitie’ is van start gegaan! Meer lezen »

Vrijdag 5 juni: lancering ‘De Grote Transitie’

dgt-lancering-gastenDe wereld staat voor gigantische uitdagingen. We worden geconfronteerd met aanhoudende financiële crises, een fors klimaatprobleem, uitputting van natuurlijke hulpbronnen en een steeds schevere verdeling van inkomen, vermogen en welzijn.

Terwijl velen zich inspannen voor de minder bedeelden en een beter milieu, werkt de huidige economische logica tegen. De vele kleine initiatieven, hoe inspirerend ook, zijn vaak een gevecht tegen de ‘neoliberale’ bierkaai. De oplossingen van overheden en bedrijven blijven binnen de oude, vertrouwde economische denkkaders, en brengen weinig transformerende verandering. Doordat aan dieperliggende oorzaken en hun onderlinge verwevenheid te weinig aandacht wordt besteed, verdiepen crises zich alleen maar verder.

Vrijdag 5 juni: lancering ‘De Grote Transitie’ Meer lezen »

Ons Geld lanceert ebook: Naar een nieuw geldsysteem

Stichting Ons Geld en het Platform Duurzame en Solidaire Economie hebben mede in het kader van het Burgerinitiatief Ons Geld een ebook uitgebracht: Ons Geld: Naar Een Nieuw Geldsysteem.

Het ebook, geschreven door Platformlid Frans Doorman, is gericht op een breed publiek en analyseert de problemen gekoppeld aan het huidige systeem. Het stelt dat de baten van geldcreatie, die nu voor private banken zijn, ten goede moeten komen aan de gehele samenleving. Dat kan door private banken het recht op geldcreatie te ontnemen en het daar te leggen waar het hoort: bij een onafhankelijke publieke instantie. Dat dient een vierde macht binnen de overheid te zijn. Naast de Rechterlijke, Wetgevende en Uitvoerende macht wordt dat dan de Geldscheppende macht.

Ons Geld lanceert ebook: Naar een nieuw geldsysteem Meer lezen »

De solidariteit van een groener belastingstelsel

Het huidige economische systeem leidt tot een steeds groter wordende sociale, financiële en ecologische schuldenlast. De overheid kan dat inperken door middel van de belastingen die zij heft. Bijvoorbeeld door ‘fiscale vergroening’, een relatieve verschuiving van belastingdruk van arbeid naar het grondstofverbruik en de vervuiling die optreedt bij productie en consumptie. De ene kant van deze ‘tax shift’, het heffen van groene belastingen, kwam in deel I aan de orde. Vandaag, op de Dag van de Arbeid, richten wij ons op de andere kant: arbeid en inkomen. Centraal staat de vraag hoe de lasten en lusten van fiscale vergroening eerlijk kunnen worden verdeeld.

In deel I van onze serie braken wij een lans voor het idee van een belasting op ‘onttrokken waarde’ – in plaats van op belasting op toegevoegde waarde (btw). Dat deden wij aan de hand van het recente rapport van Ex’Tax, ‘New Era, New Plan’. Daarbij constateerden wij dat die studie er niet in is geslaagd om een overtuigende vergroening te ontwerpen. In de opzet van Ex’Tax is ‘vergroening’ niet (goed) gedefinieerd waardoor de voorstellen slechts geselecteerd zijn op haalbaarheid, niet op milieuvoordeel. Maar ook aan de andere kant van de vergelijking (arbeid ontlasten) hebben de auteurs de definities niet op orde. Regelmatig worden consument en burger door elkaar gehaald. Dat kan leiden tot negatieve gevolgen voor de koopkracht van minima. Fiscale vergroening dient rekening te houden met de verdeling van de lusten en de lasten van een dergelijke belastinghervorming.

De solidariteit van een groener belastingstelsel Meer lezen »