Socrates Schouten

Commissie Breed Welvaartsbegrip: goed rapport, maar verandert het beleid?

Deze woensdag heeft de Tweede Kamer-Commissie Breed Welvaartsbegrip haar rapport gepresenteerd. Het Platform Duurzame en Solidaire Economie is sinds jaar en dag nauw betrokken bij dit onderwerp. Het Platform is dan ook blij met dit rapport, maar vreest wel dat toch het Bruto Binnenlands Product (BBP) het beleid blijft bepalen.

…

Commissie Breed Welvaartsbegrip: goed rapport, maar verandert het beleid?Lees meer »

Commissie Breed Welvaartsbegrip: goed rapport, maar verandert het beleid? Meer lezen »

Advies aan de Commissie Breed Welvaartsbegrip

Afgelopen maand brachten vier leden van Platform DSE een bezoek aan de tijdelijke Kamercommissie Breed Welvaartsbegrip. Deze commissie doet onderzoek naar wat het bruto binnenlands product (BBP) wel en niet meet, welke invloed het heeft bij het bepalen van beleid, en hoe brede welvaart beter gemeten kan worden. Dit zijn onderwerpen waar het Platform zich al jaren mee bezighoudt.

In het gesprek hebben wij onze kritiek op het BBP opnieuw naar voren gebracht, zoals die ook al te vinden is in onze brochure ‘Beter meten van welvaart en welzijn’ uit 2011. Daarnaast hebben wij een advies uitgebracht over een dashboard van indicatoren dat gebruikt kan worden om wél een goede weergave van welvaart en welzijn te bieden.

Ook hebben wij nogmaals benadrukt dat wat ons betreft die indicatoren opgenomen moeten worden in de Macro Economische Verkenning die elk jaar in september verschijnt, omdat die MEV zeer bepalend is voor het beleid van het daarop volgende jaar. Minister Kamp heeft dat tot nu toe geweigerd, en voor dit soort indicatoren verwezen naar de Monitor Duurzaam Nederland. In het gesprek hebben wij er op gewezen dat de laatste Monitor, van eind 2014, in de Kamer niet is besproken, en dat wij daarom blijven vasthouden aan het opnemen van de indicatoren in de MEV.

De commissie biedt op woensdag 20 april haar eindrapport aan aan de voorzitter van de Tweede Kamer. Op dat eindrapport zullen wij zeker weer reageren!

Advies aan de Commissie Breed Welvaartsbegrip Meer lezen »

Farah Karimi: “stop de belastingontwijking”

Er gaat meer geld van arme landen naar rijke landen dan andersom. Dat bevestigt ook Farah Karimi, directeur van Oxfam Novib, in dit interview voor De Grote Transitie. Behalve rentebetalingen en aflossingen van vaak al heel oude schulden, is een belangrijke oorzaak belastingontwijking door multinationals. Ze reduceren hun winsten in de ontwikkelingslanden waar ze actief zijn tot bijna nul, en laten, door slim te handelen tussen verschillende van hun dochterbedrijven, die winsten vallen in belastingparadijzen. In de ontwikkelingslanden betalen ze dan geen belasting omdat ze er geen winst maken, in de belastingparadijzen betalen ze geen, of nauwelijks, belasting omdat het een belastingparadijs is.

…

Farah Karimi: “stop de belastingontwijking”Lees meer »

Farah Karimi: “stop de belastingontwijking” Meer lezen »

Van welvaartsstaat naar neoliberale dominantie naar eerlijke economie

Door Lou Keune

Langzaam maar zeker stijgt de verkiezingskoorts. Als het aan het kabinet ligt zitten de coalitiepartners VVD en PvdA de rit volledig uit tot in 2017. Maar de speculaties over een tussentijdse kabinetscrisis nemen toe. Er liggen dan ook nogal wat bananenschillen op hun weg. Hoe verder met Europa? Moet er een maximum komen aan het op te nemen aantal vluchtelingen? Worden er grenzen gesteld aan de flexibilisering van de arbeidsmarkt? Enkele koppen boven recente nieuwsberichten: “SP bereidt zich voor op vervroegde verkiezingen”. “PVV heeft genoeg kandidaten ‘met gezonde afkeer van islam’”. “PvdA-campagne hangt af van besluit Samsom”. Partijen zijn op zoek naar een visie voor ook de langere termijn. Zoals ik op 20 januari jl. schreef: “Waar willen de partijen heen? Verkiezingen winnen met wat rozen en tomaten, mooie verhalen en debattrucs, dat zit er niet meer in. Mensen willen weten waar de partijen voor staan, hoe ziet de toekomst eruit, hoe die te bereiken?”

…

Van welvaartsstaat naar neoliberale dominantie naar eerlijke economieLees meer »

Van welvaartsstaat naar neoliberale dominantie naar eerlijke economie Meer lezen »

De megaonderneming aan banden

macht-van-de-megaondernemingOngelijkheid is een hot issue geworden in het publieke debat. Meestal gaat het dan over de ongelijkheid in inkomens: toegenomen. Steeds meer ook gaat het over de ongelijkheid in vermogens: nog meer toegenomen. Maar waar de auteurs van het recent verschenen boek De macht van de megaonderneming. Naar een rechtvaardige internationale economie voor pleiten is eens goed te kijken naar de samenballing van macht in een betrekkelijk klein aantal ondernemingen die zij aanduiden met de term ‘megaonderneming’. En die macht is enorm, alleen al door hun omvang. De 147 grootste ondernemingen controleren samen zo’n 40% van de wereldeconomie. Daaronder betrekkelijk veel banken, verzekeringsmaatschappijen en investeringsfondsen. En 737 ondernemingen controleren 80%.

…

De megaonderneming aan bandenLees meer »

De megaonderneming aan banden Meer lezen »

Agenda lezingen komende tijd: Groningen, Rijswijk, Den Haag

Kapitalisme en de achteruitgang van de aarde; de verandering van het energiesysteem; en de zin en onzin van economische groei. Over deze onderwerpen geven leden van Platform DSE, de organisatie achter De Grote Transitie, dit voorjaar lezingen in het Humanistisch Centrum in Groningen. De organisator is NIVON, de Nederlandse tak van de internationale Natuurvriendenbeweging.

15 maart: Kapitalisme en de achteruitgang van de aarde, presentatie van Egbert Tellegen
19 april: Energie, het is maar hoe je er mee omgaat, gepresenteerd door Dick Biesta en Kees Hogervorst
17 mei: Zin en onzin van economische groei, presentatie van Paul Metz

Tijd: 19.30-21.30 uur
Humanistisch Centrum, W.A. Scholtenstraat 2, Groningen
Entree Nivonleden € 3.00 / niet- Nivonleden € 4.50
Verplichte aanmelding, via eerlijkengroengras@nivonnoord.nl of 050 5417010

Download hier het programma van de lezingencyclus

…

Agenda lezingen komende tijd: Groningen, Rijswijk, Den HaagLees meer »

Agenda lezingen komende tijd: Groningen, Rijswijk, Den Haag Meer lezen »

Krimp, wat is daar eigenlijk op tegen?

Krimp van de economie? Iedereen schiet ervan in een kramp. Dat is immers het ergste wat er kan gebeuren in een economie die op groei is gebaseerd. Toch biedt degrowth tal van mogelijkheden om de economie weer dienstbaar te maken; dienstbaar aan mensen in plaats van geld; dienstbaar aan een bestaan waarin kwaliteit en eerlijker delen de basis vormen.

In veel omstandigheden is krimp vreselijk. Zie wat dat doet met het leven van mensen in Griekenland als gevolg van door de ‘troika’ gedwongen bezuinigingen. Zie Oost-Groningen, Zuid-Limburg, verarmende streken in Zuid- en Oost-Europa en waar niet. Misschien wel de belangrijkste oorzaak van dit krimpproces is het vertrek van het geld. Spaargeld, winsten, huren en hypotheekrenten verhuizen via de banken naar meer rendabele oorden. Die worden dus niet geherinvesteerd in de regionale economie en dus niet in banen en inkomen van de mensen die dat geld hebben opgebracht. De koopkracht daalt en de mensen trekken weg. “De kinderen reizen het spaargeld van hun ouders achterna,” verzuchte daarom de Ierse econoom Richard Douthwaite.

…

Krimp, wat is daar eigenlijk op tegen?Lees meer »

Krimp, wat is daar eigenlijk op tegen? Meer lezen »

Nederlanders en vluchtelingen zijn gebaat bij goed bestuur en een dienstbare economie

Er woedt een heftig debat rond de stevige instroom van vluchtelingen. Wat in dit debat ontbreekt is een analyse van de onderliggende oorzaken van een algemeen gevoel van onvrede en woede, van angst en onzekerheid. Die dieperliggende oorzaken hebben alles te maken met het doorgeslagen marktdenken, waarbij de overheid zich meer ziet als facilitator van de markt en economische groei dan als beschermer van de sterk groeiende groep zwakkeren in de samenleving. Juist dit gebrek aan zorgplicht en daardoor aan veiligheid en bescherming is de voedingsbodem van het verzet tegen de opvang van vluchtelingen.

Je zal maar Syriër zijn met vijf jaar geleden nog een prima leven en nu alles in puin door een uitzichtloze oorlog. Een leven met de voortdurende angst voor wat nog komen gaat. Of je zal moeten leven onder een van die corrupte regimes in Afrika, waar de vrouw gemiddeld vijf kinderen krijgt, met elke dag zorgen om morgen al die magen te kunnen vullen. Dat kan ook komen door jarenlange droogte die de bestaansgrond onder je voeten wegslaat zoals nu gebeurt in Iran, Kenia en nog zo wat landen. Dan hebben we het nog niet gehad over landen als Bangladesh, Pakistan, Afghanistan en wie weet in de toekomst een sterk verarmd Rusland. Geen wonder dat talloze vluchtelingen voor oorlog, geweld, klimaat en wanbestuur de oversteek wagen naar het Europa van Vrede, Veiligheid en Welvaart. Zelfs al zouden Turkije en Griekenland dat willen, zij kunnen simpelweg hun poreuze duizenden kilometers lange grenzen niet afdoende bewaken. Bovendien zijn zij al die vluchtelingen liever kwijt dan rijk. En veruit de meeste regimes van de herkomstlanden zijn niet bereid om afgewezen vluchtelingen, die vaak geen papieren (meer) hebben, weer op te nemen. Neem het die landen maar eens kwalijk.

…

Nederlanders en vluchtelingen zijn gebaat bij goed bestuur en een dienstbare economieLees meer »

Nederlanders en vluchtelingen zijn gebaat bij goed bestuur en een dienstbare economie Meer lezen »

Vrijdag 26 februari: tweeluik ‘De circulaire economie’

Vrijdag 26 februari houdt De Grote Transitie de circulaire economie tegen het licht. Is het mogelijk om een duurzame economie te creëren in een systeem dat gericht is op economische groei? En welke waarden willen we sterker tot uitdrukking brengen in onze toekomstige samenleving? In drie workshops staat de de zoektocht naar een regionale en circulaire economie centraal. De Grote Transitie, Circle Economy, Rijksduurzaamheidsnetwerk en filosoof Michel Bauwens verzorgen de workshops. Na het middagprogramma gaan de deuren open voor het grotere publiek, met drie korte lezingen en debat.

… Meer informatie en aanmelden

Vrijdag 26 februari: tweeluik ‘De circulaire economie’ Meer lezen »

Bij de geboorte van DiEM 25

Het uitzicht op een duurzaam, ecologisch en solidair Europa lijkt steeds verder weg. De vluchtelingencrisis, het gebrek aan echte maatregelen voor het beteugelen van de financiële wereld en de geheimzinnigheid rond de TTIP onderhandelingen zijn voorbeelden hoe het niet moet. We willen die zaken in het kader van ons programma van De Grote Transitie in de loop van dit jaar aan de orde stellen. Voor dit beoogde debat is er nu ook een extra impuls met de komst van een nieuwe beweging.

De democratisering van Europa zal het centrale agendapunt vormen voor de nieuwe beweging DiEM 25 (Democracy in Europe Movement 25). Het cijfer staat voor 2025 en de belangrijkste aanjager van deze nieuwe beweging is Yanis Varoufakis, de voormalig Minister van Financiën van Griekenland.

Het voorlopige manifest heeft als missie: “To democratise Europe or to abolish the EU.” Op 9 februari zal Varoufakis zijn beweging in Berlijn presenteren. De keuze van Berlijn is pikant te noemen. Het feit dat Varoufakis met zijn DiEM 25 een duidelijke keus maakt voor Europa is een belangrijk gegeven. De missie geeft de urgentie aan, maar is ook een teken aan de wand, wat mij betreft terecht. Zonder een radicale democratisering zal de EU het komende decennium niet overleven. Dit sluit naadloos aan bij de formulering in de paragraaf over Europa in De Grote Transitie van het Platform DSE: “Als Europa zich niet vernieuwt tot een democratische, solidaire en ecologische structuur en blijft hangen in een neoliberale winner-take-all mentaliteit, dan zien we het somber in.”

…

Bij de geboorte van DiEM 25Lees meer »

Bij de geboorte van DiEM 25 Meer lezen »

Het bbp: “Van voren af aan beginnen”

Door: Lou Keune

Het was ergens in de jaren zeventig van de vorige eeuw. In de aula van onze universiteit vond een levendige discussie plaats over het karakter van de dominante vormen en paradigmata van de wetenschapsbeoefening. De spanningen spatten er vanaf. Het was vooral een confrontatie tussen gevestigde wetenschappelijke opvattingen en praktijken versus hooggespannen verwachtingen over de maatschappelijke mogelijkheden en taken van de wetenschap. Een van de topics in de discussie was de zogenaamde waardenvrijheid van de wetenschapsbeoefening. Dat mede naar aanleiding van toen onder studenten en sommige docenten populaire boeken als Simone de Bouvoirs ‘De Mandarijnen’ en Noam Chomsky’s ‘De macht van Amerika en de Nieuwe Mandarijnen’. Die lieten zien hoe intellectuelen terecht kunnen komen in een beroepspraktijk ten dienste van de heersende machten. Chomsky bijvoorbeeld beschreef hoe antropologen en andere sociaalwetenschappelijke onderzoekers werden ingezet in de oorlog in Vietnam, ten dienst van het Amerikaanse leger.

…

Het bbp: “Van voren af aan beginnen”Lees meer »

Het bbp: “Van voren af aan beginnen” Meer lezen »

Column Willem Hoogendijk: Vroege krimpers

in het groen_2Verantwoording van een krimppionier

Bij de maatschappijkritische milieugroep Aktie Strohalm formuleerde de bioloog Pieter Schroevers, toen verbonden aan het Rijksinstituut voor Natuurbeheer (RIN), al gauw (1970) onze missie. Behalve “de politiek ecologiseren en de natuur- en milieuwereld politiseren” ook “het grootschalige inperken, het kleinschalige ontwikkelen.” Daar begon het pleidooi voor krimpen al! (NB. Voor de rijke en rijk-wordende landen.) De bottomline is eenvoudig: de huidige economie die zozeer haar eigen fysieke (ecologische) draagvlak aantast, is hollend negatief. Dus is elke materiele krimp de enige weg naar herstel, naar weer enige … groei!

…

Column Willem Hoogendijk: Vroege krimpersLees meer »

Column Willem Hoogendijk: Vroege krimpers Meer lezen »