Socrates Schouten

Jan Juffermans geeft Domela Nieuwenhuis-lezing, 20 nov. Heerenveen

Op zondagmiddag 20 november organiseert het Ferdinand Domela-Nieuwenhuis-Museum de jaarlijkse Domela Nieuwenhuis-lezing. Tevens wordt die middag de Domela Nieuwenhuis-penning, bestemd voor een organisatie, persoon of actie die de herinnering aan leven en denken van Ferdinand Domela Nieuwenhuis levend houdt, uitgereikt aan de Werkgroep Omslag. Deze Eindhovense werkgroep stimuleert een milieuvriendelijke voedselvoorziening, zet zich in voor biodiversiteit en voor een vreedzame samenleving. Zijn tijdschrift ZOZ is een rijke bron van informatie.

Ieder mens gebruikt een gedeelte van de ruimte op Aarde. Hoeveel ruimte hangt af van iemands consumptie en leefstijl. Met behulp van de Ecologische Voetafdruk zijn we in staat om met één getal, uitgedrukt in mondiale hectares, aan te geven hoeveel oppervlakte Aarde dat per persoon is. Dit jaar geeft Jan Juffermans, schrijver en milieuactivist, de Domela Nieuwenhuis-lezing die zal gaan over het recht van onze huidige levensstijl op de Aarde.

Jan Juffermans geeft Domela Nieuwenhuis-lezing, 20 nov. Heerenveen Meer lezen »

Geldcreatie wordt ‘salonfähig’

De discussie over ons geldstelsel wordt steeds opener en veelzijdiger. In dit stuk bespreekt Lou Keune recente publicaties van WRR en KPMG. Het WRR-rapport is breed en degelijk, maar stipt vreemd genoeg het aspect van geldcreatie niet aan. Het KMPG-rapport krijgt daarentegen van Keune de volle vijf sterren. Keune: “Gaan wij door met het vigerende stelsel waarbij het overgrote deel van het geld gecreëerd wordt door private banken, geleid door het principe van de winstmaximalisatie? Of wordt het monopolie van alle geldcreatie bij de overheid gelegd en dan geleid door principes van maatschappelijk nut en noodzaak?”

Geldcreatie wordt ‘salonfähig’ Meer lezen »

Het gaat om het milieu, stupid!

Het milieu voorziet in vrijwel al onze primaire behoeften zoals voldoende voedsel en water, kleding, energie en tal van grondstoffen. Het wereldecosysteem is de basis van het leven èn van de economie. Het is de kip met de gouden eieren. Die kip zijn we collectief aan het slachten. Hoe hebben we het zover laten komen? Hoe kan het dat in de adviezen van topeconomen en binnen de politiek maatregelen om milieu te herstellen niet met stip bovenaan staan?

Het gaat om het milieu, stupid! Meer lezen »

Als je voor een dubbeltje geboren bent…

Sinds de Tweede Wereldoorlog hebben aardig wat omwentelingen plaatsgevonden. Bijvoorbeeld de technologische revolutie, vele nationale onafhankelijkheidsbewegingen en revoluties, de tweede feministische golf, de globalisering, de bevolkingsexplosie, het uiteenvallen van de Sovjet-Unie en de digitale revolutie, om maar enkele te noemen.

Wat onderschat wordt is het belang van de enorme toename van en veranderingen in het onderwijs. Het analfabetisme is in de meeste landen grotendeels uitgeroeid, alhoewel er nog steeds sprake is van teveel laaggeletterdheid. De deelname aan basis- en vervolgonderwijs en ook aan hoger onderwijs is sterk gegroeid, en vele beroepen zijn verwetenschappelijkt.

Als je voor een dubbeltje geboren bent… Meer lezen »

Brexit, EU en Nederland: systematische samenhangen

‘We moeten een eind maken aan de brandende onrechtvaardigheid in ons land’ is de boodschap van de nieuwe Britse premier Theresa May. Dit voornemen is tijdens de Brexit-campagne weinig gehoord. Het is ook een voornemen dat van Nederlandse centrumpolitici heel zelden gehoord wordt. Het valt niettemin toe te juichen, want het is een belangrijke achtergrond van de onvrede onder de bevolking zowel in het Verenigd Koninkrijk als in Nederland als in de rest van de wereld. Het is niet ook toevallig dat veel algemeen gehoorde bezwaren tegen de Haagse politiek en tegen de EU die van de Brexiteers vrijwel overlappen.

Nu wordt er veel geschreven en gesproken over de achtergronden van die politieke bezwaren en van Brexit, maar meestal wordt daarbij een enkel punt belicht – zoals migranten of de macht van ‘Brussel’, of zoals in dit geval de inkomensongelijkheid. Een tweede bezwaar is dat veel meningen niet gestaafd worden door feiten en langzaam uitgroeien tot mythes.

De combinatie van enkelvoudige analyses met mythes geeft een brisant mengsel. Welke ingang men ook kiest: in alle gevallen gaat het om een langzaam opgebouwde lijst bezwaren, die uiteindelijk heel wat onderdelen kent en die bij onveranderd beleid onherroepelijk tot (verdere) chaos leidt. Dat er in die lijst een systemische samenhang zit wordt zelden onderkend. Die systemische samenhang maakt het ook zo moeilijk om op onderdelen het systeem te wijzigen. Ondertussen neemt de chaos toe en wordt de energie in het systeem steeds meer inert.

Brexit, EU en Nederland: systematische samenhangen Meer lezen »

Boekbespreking: 100 % Hernieuwbare energie, het kan

Lou Keune schreef voor MarketUpdate.nl een boekbespreking van Richard Heinberg en David Fridley, Our Renewable Future – Laying the Path for One Hundred Percent Clean Energy (Washington DC, Island Press 2016).

Nu ook wij, Nederlanders, dikwijls worden getroffen door heftig weer en de bijbehorende wateroverlast, wordt voor velen zichtbaar dat het klimaatprobleem inderdaad een probleem is. Als de overlast zich aandient, zijn de primaire reacties gericht op het vinden van praktische oplossingen, zoals nu voor al dat water. Opnieuw manifesteert zich de vindingrijkheid van al die mensen die met weer en water al langer van doen hebben. De oplossingen vliegen ons om de oren: verhoog de dijken, haal tegels uit de tuin, maak sloten schoon, verhoog dorpels, creëer wateropslagplaatsen, denk eens aan een regenton, om maar eens wat te noemen.

Allemaal mooi en aardig. Tegelijkertijd gaan steeds meer stemmen op om nu eens serieus te beginnen met de aanpak van het klimaatprobleem. Het valt op dat de weervrouwen en -mannen van de verschillende tv-nieuwsrubrieken die link leggen en er regelmatig op wijzen dat onze nabije toekomst wat weer aangaat nog heftiger, en natter en droger gaat worden. Althans, bij ongewijzigd beleid, zou ik zeggen. Want wat steeds ook duidelijker wordt is dat zo’n ongrijpbaar lijkend probleem als de temperatuurstijging inderdaad aan te pakken en dus ook maakbaar is. Terecht is dat op de grote klimaatconferentie in Parijs nog eens bevestigd, de doem van een opwarming boven de 2 graden is vermijdbaar. Als wij maar de nodige maatregelen nemen.

… Lees verder

Boekbespreking: 100 % Hernieuwbare energie, het kan Meer lezen »

Wordt Brede Welvaart serieus genomen?

Na decennia van onderzoeken, discussiëren en twijfelen, dienen politici zich nu écht uit te spreken voor de Monitor Brede Welvaart, vindt het Platform Duurzame en Solidaire Economie. Het economisch debat beperken tot enkel monetaire waarden is simpelweg niet meer van deze tijd. Andere waarden zijn op z’n minst even belangrijk.

In april presenteerde de tijdelijke commissie Brede Welvaart haar eindrapport. De commissie deed onderzoek naar wat het bruto binnenlands product (BBP) wel en niet meet, welke invloed het heeft bij het bepalen van beleid, en hoe brede welvaart beter gemeten kan worden. Direct na het uitkomen van het rapport heeft Platform DSE een reactie gepubliceerd onder het motto: goed rapport, maar verandert het beleid? De commissie heeft nu de ruim 60 vragen van Kamerleden beantwoord ter voorbereiding op het debat tussen commissie en Kamer, dat mogelijk nog voor de zomer wordt gehouden.

Wordt Brede Welvaart serieus genomen? Meer lezen »

Boekbespreking: Ontgroei

In Nederland is de uitdrukking ‘Degrowth’ (Ontgroei) weinig bekend, ook onder economen. In veel andere landen van Europa en ook in de VS en Canada is een groeiend aantal onderzoekers actief op dit gebied. Dat zijn mensen die zeer kritisch zijn over de bestaande dominante economische opvattingen en beleid. Zij maken zich grote zorgen over hoe die economie de wereld steeds weer bedreigingen oplevert op gebieden als klimaat en natuur, armoede en ongelijkheid. Waarom nog groeien, is het niet al lang genoeg? Hoe moeten toekomstige generaties ooit om kunnen gaan met de grote problemen waarmee wij hen opzadelen?

Boekbespreking: Ontgroei Meer lezen »

Geef de economie terug aan de samenleving

De grenzen van de groei zijn bereikt, denkt Willem Hoogendijk, lid van Platform DSE. Het is tijd voor een nieuwe economie die de macht van het geld temt en arbeid en kapitaal echt laat samenwerken.

Dit opiniestuk verscheen vanochtend in dagblad Trouw.

Het wordt hoog tijd om na te denken over een andere economie. Om te overleven moeten bedrijven almaar doorgroeien. Maar de recente faillissementen maken weer eens duidelijk dat de grens daarvan is bereikt.

Geef de economie terug aan de samenleving Meer lezen »

eBook ‘Over economie en hoe nu verder’

Economie en hoe nu verder kopietjeLou Keune, adviseur van het Platform Duurzame en Solidaire Economie, schreef 11 columns voor de economische nieuwssite MarketUpdate.nl. Vandaag verschijnt het gratis eBook waarin deze reeks columns is verzameld. Het eBook is voorzien van een voorwoord door Frank Knopers, de hoofdredacteur van MarketUpdate.

Met helder taalgebruik en aansprekende voorbeelden leidt Keune de lezer langs nieuwe en oude ideeën over de andere economie. Keune put uit zijn ervaring rondom de ontwikkelingseconomie, maar kijkt ook naar zijn eigen omgeving, zijn jeugd, of reflecteert op de initiatieven van onze vrienden van Burgerinitiatief Ons Geld.
Zijn 4-delige cyclus “Van welvaartsstaat naar neoliberale dominantie naar een eerlijke economie” is niet te missen!

Klik op het voorbeeld om het eBook te downloaden.

eBook ‘Over economie en hoe nu verder’ Meer lezen »